- Cumhuriyet
Bağımsızlık istediler, referanduma gittiler ama işler öyle bir noktaya geldi ki özerklik statülerini bile kaybetmekle karşı karşıyalar. Tüm dünyanın gözü Katalanların İspanya’dan ayrılık kararında nasıl bir sürecin yaşanacağında. Tabii işin siyasi olduğu kadar bir de ekonomik boyutu var...
Katalanların bu hamlesi İspanya’nın sadece toprak bütünlüğü açısından değil, ekonomik açıdan da geleceği için son derece önemli.
Katalonya İspanya’nın toplam yüzölçümünün yalnızca yüzde 6.3’ünü oluşturuyor ama ekonomik ağırlığı kapladığı alanın çok üzerinde. 7.45 milyon nüfuslu bölge İspanyol nüfusunun yüzde 16’sı. 215.6 milyar Avro’luk ekonomik büyüklüğü İspanya’nın GSYH’sinin beşte biri. Bu rakam Avro bölgesindeki birçok ülke ekonomisinin üzerinde. Yine Katalonya bölgesinin 65.2 milyar Avro tutarındaki ihracatı İspanya’nın toplam ihracatının dörtte birinin üzerinde. Bölgeye gelen 37 milyar Avro yabancı sermaye de yine İspanya’nın çektiği doğrudan yabancı yatırımın 4’te 1’inden fazla. Katalonya bölgesinde yüzde 13.2 işsizlik, İspanya genelinde yüzde 17.2 olan işsizliğe oranla daha düşük.
Yaklaşık 609 bin şirketle Katalonya, toplam şirket sayısının yüzde 19’unu oluşturuyor. Katalonya’ya yatırım yapan yabancı şirketler ağırlık olarak otomotiv, ulaşım, kimya ve ilaç sektörlerine yöneliyorlar. Sadece yabancı yatırımlarla, bölgede yaklaşık 26 bin iş imkânı sağlandı.
Anlayacağınız zengin Katalonya İspanya’nın sırtını dayadığı, kaşıkla verip kepçeyle aldığı bir bölge. İspanyol hükümetinin son verileri açıkladığı 2014’te Katalanlar bölgeye harcanandan 10 milyar Avro daha fazla vergi ödemiş. Katalan ayrılıkçıların en gözde sloganlarından biri “Madrid nos roba- Madrid bizi soyuyor”.
Bunları söylerken bütün ekonominin toz pembe olduğu izlenimine kapılmayın. Katalan hükümetinin 77 milyar Avro dış borcu var, yani bölge GSYH’sinin yüzde 35.4’ü. Borcun 52 milyar Avro’su İspanyol hükümetine. Çünkü İspanya hükümeti küresel finans krizinden sonra 2012’de bölge yönetimleri için özel fon oluşturmuş ve bu fondan en çok Barselona yönetimi yararlanmıştı. İşler gerginleşirse borcun nasıl tahsil edileceği bile soru işareti. Bir de AB üyeliği sorunu var. İhracatının üçte 2’sini AB’ye yapan Katalonya ayrılık sonrası ne yapacak? Dediğimiz gibi süreç hayli karışık. Bakalım tünelin ucundaki ışık nasıl ve nereden doğacak?
