17 Oca 2020
Rusya’da iktidar, tekelci burjuvazinin (veya mali oligarşinin) kontrolüne değil, üçlü sacayağından oluşan bir bürokratik birliğe dayanır: başkan, dışişleri, savunma. Bunların üçü de kendi alanlarında Rusya’nın birliğini temsil ederler.Üçünün birliği, tekelci burjuvaziye geniş tavizler veren bir devlet kapitalizmiyle birleşmiştir. Başka bir deyişle emperyalist olmayan ve olamayacak bu ülke, emperyalist-kapitalist sistem içindeki varlığını, bir sömürge çevre ekonomisine dönüşmeden, Sovyetler döneminden de alışkın olduğu gibi, güçlü bir bürokrasi (başta güvenlik bürokrasisi) ve katı bir devlet kapitalizmiyle sürdürüyor; bunu yaparken tekellerle çatışmamaya gayret ediyor, ama orta burjuvazinin yükselmesinin karşısında da güçlü bir engel teşkil ediyor.
Liberal muhalefetin zeminini de bu sınıf teşkil ediyor. Bu üçlü birlik geniş kesimlerin onayını alırken, kötü adam hükümetti; zira hükümet, giderek vahşileşen bir kapitalist düzeni örgütlüyordu.
Medvedev, liberal kesimlerin (Putin’i desteklediği için) öfkeyle karışık desteğine rağmen, bana öyle geliyor ki nefret sıralamasında Gorbaçov ve Yeltsin’in hemen arkasından gelir. Demek ki hükümet, Rusya’da rejimin istikrarının korunmasının önünde engel haline gelmekteydi.
Son birkaç aydır (daha önce Putin’den taraf olmuş ama giderek aleyhine dönen bloglarda yansıyan) zehirli atmosfer giderek kesifleşiyordu. Bana öyle geliyor ki Medvedev’in istifasını tetikleyen olay, Zyuganov’un dün dumada yaptığı konuşmadır.
Bizim memlekette Rusya’yı bilen insan sayısı iki elin parmaklarını zor geçer sanırım; bu yüzden Rusya’da son derece önemli bir figür olan Komünist Partisi liderinin konuşmasının dikkat çekmemesini normal karşılamak gerek.
Zyuganov bu konuşmasında şöyle dedi:
“Hükümetin geçtiğimiz yıl tuttuğu yol bütünüyle çökmüştür. Bu yolda devam etmek, Rusya’da barışçıl ve sükunet içinde bir iktidar değişikliği olmayacağı anlamına gelir.”
Zyuganov (benim bildiğim kadarıyla) alışılmışın çok üzerinde sertlikteki bu “yüzde birlik en kurnaz bir kesimin ülkenin bütün zenginliklerinin yüzde 60’ını ele geçirmiş olduğunu” ve “başlıca beş oligarkın, [geçen yıl] fazladan 27 milyar [ruble] daha elde ettiğini, bunun da bütün Rusya yurttaşlarının toplam tasarruflarının üstünde olduğunu” vurguladı. Zyuganov mevcut durumu “haydutça bir oligarşik kapitalizm” diye niteledi. Bununla birlikte hükümetin istifasına giden süreçte en önemli sözleri, parlamentodaki bütün muhalefet liderlerini bir araya gelerek Putin’le görüşmeye çağırmasıydı.
Bu neden önemli? Çünkü aslında son başkanlık seçimlerinde açıkça görüldüğü gibi iktidarın sacayağı da kendisini iktidar partisinden uzaklaştırmaya çalışıyor. Putin’in seçimlere partisiz aday olarak girmesi, bundan kaynaklanıyordu.Bundan sonra ne olabilir?
Benim kanaatime göre, Medvedev’in istifasından başka, Putin’in bugünkü konuşmasında vurguladığı, başkanın siyasi gücünü budamadan parlamentonun yetkilerini artırma, bu kapsamda hükümetin de parlamento tarafından oluşturulması önerisi, Rusya’da parlamentodaki partilerin birlik hükümetleri kurmasıyla sonuçlanabilir (bu amaçla Putin, parlamento dışı liberal muhalefetle bile görüşebilir); bu, sistemin siyasi istikrar kazanması için gerekli sayılıyor olabilir.
Rusya’da iktidar, tekelci burjuvazinin (veya mali oligarşinin) kontrolüne değil, üçlü sacayağından oluşan bir bürokratik birliğe dayanır: başkan, dışişleri, savunma. Bunların üçü de kendi alanlarında Rusya’nın birliğini temsil ederler.
— Hazal Yalın (@Hazal_Yalin) January 15, 2020
