- Cumhuriyet
09 Tem 2020
Şu olguları tarihsel sırasıyla anımsamakta yarar var:
- Erdoğan Trump’a yazdığı mektupla, Libya ve Suriye’de yeniden işbirliği yapmak istediğini ilan etti (29.4.2020).
- Trump’la telefonda görüşen Erdoğan “Libya konusunda ABD-Türkiye arasında yeni bir dönem başlayabilir, bazı mutabakatlarımız oldu” dedi (8.6.2020).
- Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Maliye Bakanı Berat Albayrak, MİT Başkanı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın Trablus’a gitti (17.6.2020).
- Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “ABD ile Libya’da ortak çalışma talimatı aldık” dedi (18.6.2020).
- Deniz Kuvvetleri Komutanı Ora. Adnan Özbal, Trablus yakınlarındaki deniz üssünü ziyaret etti (30.6.2020).
- Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Genelkurmay Başkanı Org. Yaşar Güler, Sarraj’la buluştu, Libya’da görev yapan Mehmetçiklere ve Libyalı askerlere seslendi (4.7.2020).
ABD’nin arzuladığı tablo
Tablo ortada: AKP hükümeti, Libya’da ABD’yle ortak çalışma eğiliminde ve bunu Rusya karşıtı sembollerle ilan da ediyor!
Nasıl mı? Hulusi Akar, Libya’da ele geçirilmiş bir Rus helikopterinin önünde İngiliz BBC’ye röportaj veriyor; fonda yine düşürülmüş bir Rus Mig-25 uçağı...
Diğer yandan Vatiyye Üssü’ne saldırı, bu saldırıda Rus parmağına işaret eden servis haberler, ardından Türkiye destekli UMH’nin Cufra’da Rus güçlerini vurduğu şeklindeki doğruluğu kuşkulu haberler...
Bu süreçte Türkiye ile Rusya’yı karşı karşıya getirmeye dönük bir Ayasofya tartışması da başlatılmış üstelik...
Tam da ABD’nin arzuladığı tablo bu...
ABD’li yetkililer, uzmanlar bir süredir açık açık dile getiriyorlardı: Libya, Türk-Rus ilişkileri açısından zayıf karındı ve AKP hükümeti buradan yola çıkarak işbirliğine kama sokabilirdi. Libya’da karşı karşıya gelecek olan Türkiye ve Rusya, ardından Suriye’de de ayrışmaya başlayacaktı. Böylece ABD’nin çok istediği şekilde Suriye, Rusya için bir “çıkmaza” dönüşecekti!
Doğu Akdeniz’deki potansiyel müttefik
Türkiye’nin Libya hamlesinin gerekçesi nedir?
Doğu Akdeniz’de ABD, İngiltere, Fransa, İtalya, İsrail, Mısır, Yunanistan ve Güney Kıbrıs enerji paylaşımı konusunda işbirliği yapmış, Türkiye’yi ablukaya almıştı. Türkiye bu ablukayı yarmak için Libya hamlesini yaptı...
Bu gerekçe bile politika inşasında tutulacak halkaya işaret etmiyor mu?
Türkiye’ye Doğu Akdeniz ablukası zinciri içinde yer almayan ülke hangisi? Rusya.
Doğu Akdeniz’de işbirliği yapan bu ülkelerin ortak hedefi ne? Doğu Akdeniz’deki enerjiyi paylaşmak ve AB pazarına ulaştırmak. Bu ABD’nin Doğu Akdeniz politikasının esası olan AB’yi Rus doğalgazına bağımlı olmaktan çıkarma hedefinin de gereği değil mi? Elbette.
Peki, Türkiye neden o zaman Doğu Akdeniz’de ve Libya’da Rusya’yla işbirliğinin koşullarını aramıyor? Ankara Libya’nın batısındaki Sarraj’ı, Moskova Libya’nın doğusundaki Hafter’i desteklediği için mi? Ki bu tam doğru da değildir; zira Moskova esnek bir politika izleyerek Ankara’nın tersine iki tarafla da görüşmektedir...
Ankara ve Moskova, Hafter ve Sarraj dışında üçüncü bir isimde uzlaşamaz mı? Neden olmasın? Önce Hafter’in tasfiyesi, onun yerine bir isim belirlenmesi, ardından Sarraj ile o ismi işbirliğine zorlamak...
Çözüm Türkiye-Rusya-Mısır işbirliğinde
Israrla belirtiyoruz: Suriye-Doğu Akdeniz ve Libya artık tek cephedir.
Bu şu anlama geliyor: Türkiye, Suriye’de Rusya’yla yaptığı işbirliğini cephe boyunca sürdürmeli, Doğu Akdeniz ve Libya’ya taşımalı...
ABD ise tersini zorlamaya çalışıyor: Libya’da Türkiye’yle ortak çalışarak, bunu Doğu Akdeniz ve Suriye’ye taşımaya, Türk-Rus işbirliğini bozmaya çalışıyor.
Strateji düzleminde tablo budur. Gerisi taktik...
Türkiye, -Suriye örneğinden hareketle- işte bu strateji düzlemine göre hareket etmelidir. Suriye’de nasıl ki Rusya’yla normalleşme, İran’la işbirliğini sağlamış ve sonuçta Suriye’de ABD’yi dışlayan bir Türkiye-Rusya-İran işbirliği oluşmuşsa, benzeri Libya’da da sağlanabilir. Türkiye, Libya’da Rusya’yla işbirliği yapmaya başlayarak Mısır’la ilişkileri normalleştirme fırsatı oluşturabilir. Bu tablo hem Libya’yı hem de Doğu Akdeniz’i “emperyalist heveslerden” kurtarır!
Tabii iş gelip iktidarın ideolojisine düğümlenmektedir ne yazık ki... Müslüman Kardeşler örgütüyle olan ideolojik bağ, Mısır’la bozuşmanın ve Libya’da yumurtaları tek sepete doldurma hatasının nedenidir...
- Erdoğan Trump’a yazdığı mektupla, Libya ve Suriye’de yeniden işbirliği yapmak istediğini ilan etti (29.4.2020).
- Trump’la telefonda görüşen Erdoğan “Libya konusunda ABD-Türkiye arasında yeni bir dönem başlayabilir, bazı mutabakatlarımız oldu” dedi (8.6.2020).
- Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Maliye Bakanı Berat Albayrak, MİT Başkanı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın Trablus’a gitti (17.6.2020).
- Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, “ABD ile Libya’da ortak çalışma talimatı aldık” dedi (18.6.2020).
- Deniz Kuvvetleri Komutanı Ora. Adnan Özbal, Trablus yakınlarındaki deniz üssünü ziyaret etti (30.6.2020).
- Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Genelkurmay Başkanı Org. Yaşar Güler, Sarraj’la buluştu, Libya’da görev yapan Mehmetçiklere ve Libyalı askerlere seslendi (4.7.2020).
ABD’nin arzuladığı tablo
Tablo ortada: AKP hükümeti, Libya’da ABD’yle ortak çalışma eğiliminde ve bunu Rusya karşıtı sembollerle ilan da ediyor!
Nasıl mı? Hulusi Akar, Libya’da ele geçirilmiş bir Rus helikopterinin önünde İngiliz BBC’ye röportaj veriyor; fonda yine düşürülmüş bir Rus Mig-25 uçağı...
Diğer yandan Vatiyye Üssü’ne saldırı, bu saldırıda Rus parmağına işaret eden servis haberler, ardından Türkiye destekli UMH’nin Cufra’da Rus güçlerini vurduğu şeklindeki doğruluğu kuşkulu haberler...
Bu süreçte Türkiye ile Rusya’yı karşı karşıya getirmeye dönük bir Ayasofya tartışması da başlatılmış üstelik...
Tam da ABD’nin arzuladığı tablo bu...
ABD’li yetkililer, uzmanlar bir süredir açık açık dile getiriyorlardı: Libya, Türk-Rus ilişkileri açısından zayıf karındı ve AKP hükümeti buradan yola çıkarak işbirliğine kama sokabilirdi. Libya’da karşı karşıya gelecek olan Türkiye ve Rusya, ardından Suriye’de de ayrışmaya başlayacaktı. Böylece ABD’nin çok istediği şekilde Suriye, Rusya için bir “çıkmaza” dönüşecekti!
Doğu Akdeniz’deki potansiyel müttefik
Türkiye’nin Libya hamlesinin gerekçesi nedir?
Doğu Akdeniz’de ABD, İngiltere, Fransa, İtalya, İsrail, Mısır, Yunanistan ve Güney Kıbrıs enerji paylaşımı konusunda işbirliği yapmış, Türkiye’yi ablukaya almıştı. Türkiye bu ablukayı yarmak için Libya hamlesini yaptı...
Bu gerekçe bile politika inşasında tutulacak halkaya işaret etmiyor mu?
Türkiye’ye Doğu Akdeniz ablukası zinciri içinde yer almayan ülke hangisi? Rusya.
Doğu Akdeniz’de işbirliği yapan bu ülkelerin ortak hedefi ne? Doğu Akdeniz’deki enerjiyi paylaşmak ve AB pazarına ulaştırmak. Bu ABD’nin Doğu Akdeniz politikasının esası olan AB’yi Rus doğalgazına bağımlı olmaktan çıkarma hedefinin de gereği değil mi? Elbette.
Peki, Türkiye neden o zaman Doğu Akdeniz’de ve Libya’da Rusya’yla işbirliğinin koşullarını aramıyor? Ankara Libya’nın batısındaki Sarraj’ı, Moskova Libya’nın doğusundaki Hafter’i desteklediği için mi? Ki bu tam doğru da değildir; zira Moskova esnek bir politika izleyerek Ankara’nın tersine iki tarafla da görüşmektedir...
Ankara ve Moskova, Hafter ve Sarraj dışında üçüncü bir isimde uzlaşamaz mı? Neden olmasın? Önce Hafter’in tasfiyesi, onun yerine bir isim belirlenmesi, ardından Sarraj ile o ismi işbirliğine zorlamak...
Çözüm Türkiye-Rusya-Mısır işbirliğinde
Israrla belirtiyoruz: Suriye-Doğu Akdeniz ve Libya artık tek cephedir.
Bu şu anlama geliyor: Türkiye, Suriye’de Rusya’yla yaptığı işbirliğini cephe boyunca sürdürmeli, Doğu Akdeniz ve Libya’ya taşımalı...
ABD ise tersini zorlamaya çalışıyor: Libya’da Türkiye’yle ortak çalışarak, bunu Doğu Akdeniz ve Suriye’ye taşımaya, Türk-Rus işbirliğini bozmaya çalışıyor.
Strateji düzleminde tablo budur. Gerisi taktik...
Türkiye, -Suriye örneğinden hareketle- işte bu strateji düzlemine göre hareket etmelidir. Suriye’de nasıl ki Rusya’yla normalleşme, İran’la işbirliğini sağlamış ve sonuçta Suriye’de ABD’yi dışlayan bir Türkiye-Rusya-İran işbirliği oluşmuşsa, benzeri Libya’da da sağlanabilir. Türkiye, Libya’da Rusya’yla işbirliği yapmaya başlayarak Mısır’la ilişkileri normalleştirme fırsatı oluşturabilir. Bu tablo hem Libya’yı hem de Doğu Akdeniz’i “emperyalist heveslerden” kurtarır!
Tabii iş gelip iktidarın ideolojisine düğümlenmektedir ne yazık ki... Müslüman Kardeşler örgütüyle olan ideolojik bağ, Mısır’la bozuşmanın ve Libya’da yumurtaları tek sepete doldurma hatasının nedenidir...
