“İş Cinayetleri Almanağı 2012”ye göre geçen yıl sadece 42 gün işçi kanı akmadı. Patronların çoğu, işçi güvenliği ile ilgili duyuruları bile asmadı.
“İş Sağlığı ve Güvenliği” anketine göre İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu yürürlüğe gireli bir yıla yaklaşmasına rağmen “uygulamalar” değişmiyor. 1 milyon 436 bin işletmeyi ve 11 milyon çalışanı kapsayan yasa ile iş kazalarında dünya üçüncüsü ve Avrupa birincisi olan Türkiye’de işçiler adına pek de ciddi adımlar atılmıyor. Küçücük önlemlerin bile hayat kurtardığı işyerlerinde, iş güvenliği çalışanlar için asılan duvar panolarıyla giderilmeye çalışılıyor. Üstelik bu önemli önlemi alanlar, patronların yalnız yüzde 32’sini oluşturuyor.
Bakanlık verilerine göre; 2002 yılından 2011 yılının Ekim ayına kadar geçen sürede, 706 bin 608 iş kazası meydana geldi. Bu kazalarda 15 bin 961 işçi sürekli iş göremez hâle gelirken, 10 bin 297 işçi de yaşamını yitirdi. Sadece 2010 yılında ölen işçi sayısı 1500’e yaklaştı. 2011 yılında bu rakam 1700 kişiyi buldu. 2011 yıl sonu itibarıyla geçici iş görmezlik süresi toplamda 1 milyon 757 günü aştı. Her gün ortalama 172 iş kazası meydana geliyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü ILO verilerine göre de dünyada her 15 saniyede bir kişi işiyle ilgili bir kaza ya da hastalık sonucunda hayatını kaybediyor. Yine her 15 saniyede 160 çalışan işiyle ilgili bir kaza geçiriyor. Bu olumsuz gelişmeler yılda 2.3 milyon yaşamın kaybına yol açarken yetersiz işyeri güvenliği uygulamalarının küresel gayri safi milli hasıla üzerindeki maliyetinin yüzde 4 olduğu tahmin ediliyor.
ILO, Çalışma Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu verileri iş cinayetlerinde gelinen noktayı ortaya koyarken Bir Umut Derneği tarafından hazırlanan “İş Cinayetleri Almanağı” da Türkiye’de tablonun vehametini gösteriyor. Ancak asıl can sıkıcı olan şey ise iş ve işçi sağlığı konusunda patronların tavrını değiştirmek için çok da aceleci davranmadığı.
Bir Umut Derneği tarafından hazırlanan “İş Cinayetleri Almanağı 2012”deki verilere göre kazalar nedeniyle bir yıldaki 365 günün sadece 42’sinde işçi ölümü gerçekleşmedi. 365 günün 323 gününde yaşanan iş kazalarında 878 işçi hayatını kaybetti. İşçiler en çok inşaat sektöründeki kazalarda hayatını kaybetti.
“İş Cinayetleri Almanağı 2012”, iş cinayetlerine dikkat çekmek, her gün 3 ila 5 işçinin hayatını kaybetmesinin olağanlaşmasına engel olmak, artarak devam eden ölümlerin kader ya da kaza olmadığını aksine ihmal, denetimsizlik, taşeronlaşma ve daha fazla kâr elde etme hırsı nedeniyle, göz göre göre meydana gelen cinayetler olduğunu göstermek için hazırlandı.
Almanak, bu gerçeğin sadece ateşin düştüğü yeri yakmaması, yayılarak memleketin en önemli meselelerinden biri olması ve bir nebze de olsa iş cinayetlerinin azalmasına katkı sunması temennisinde.
Almanak'taki verilere göre en çok iş kazasının olduğu ay Temmuz. Temmuz'daki kazalarda 110 işçi hayatını kaybetti. İş kazalarının en fazla görüldüğü sektör de inşaat oldu. Dikkat çeken diğer veri ise hayatını kaybeden işçilerin yüzde 15’ini 14 yaş ve altındaki çocuk işçilerin oluşturması.
Ülkede iş kazalarının yüzde 15’i metal, yüzde 9’u maden, yüzde 7.6'sı inşaat sektöründe, günde 4 ölümlü kaza ve 9 uzuv kayıplı kaza gerçekleşiyor.
Şirketlerin dörtte üçünün iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili tanımlı prosedürleri ve uygulamaları olsa bile aldıkları önlemleri çoğunlukla tek taraflı iletişim ile çalışanlarına aktarıyorlar. Şirketlerin yüzde 42’sinde işyeri sağlığı ve güvenliğine ilişkin uygulamalar çalışanlara verilmiyor. Ankete göre, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin önlemler pano duyuruları (yüzde 32), seminer ve çalıştaylar (yüzde 24), e-posta (yüzde 20), kitapçık ve broşürler (yüzde 9) aracılığıyla duyuruluyor.
Kaynak: Cumhuriyet / Olcay Büyüktaş Akça
