Oyuncular Sendikası, çocuk oyuncuların hakları ve çalışma koşullarını açıkladı. Açıklama metni Çocuk oyuncular reklam TV ve eğlence sektöründe tartışmasız vazgeçilmez bir yere sahip. Fakat bu sektördeki rekabetten beslenen sert çalışma koşulları, çocuk oyuncularımızın ruhsal ve bedensel sağlığını ve eğitim süreçlerini olumsuz yönde etkiliyor.
Geleceğimizin temelini oluşturan çocuklarımızı, özenle korumamamız gerekirken, setlerde kötü çalışma koşullarına maruz bırakıyoruz.
Unutmayalım ki; çocuk hakları Anayasamız, ulusal mevzuatımız ve Türkiye'nin de taraf olduğu uluslararası sözleşmeler ile koruma altına alınmıştır. 15 yaşından küçük çocukların çalıştırılmasına yasalar izin vermemektedir.
Sanatsal ve kültürel faaliyetler ile reklam faaliyetlerinde yer alan çocuk oyuncuların bir istisna olarak çalışmalarına olanak tanıyacak olan mevzuat düzenlemesi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı öncülüğünde yapılmaktadır.
Siz de şimdiden gönüllü olarak çocuk oyuncuların haklarını gözetip, çalışma koşullarının düzenleneceği bu sürece destek verebilirisiniz.
Set ya da sahnelerde çocuklarımızın değerini bilelim, onların hakkını sorgusuz sulasiz verelim!
Çocukların set ve sahnelerdeki haklarını "Çocuk Oyuncular ile Çalışma Rehberi"nde bulabilirsiniz.
Çocuk oyuncular ile çalışma rehberi:
Kriter Çocuk oyuncuların yer alabileceği faaliyetler
Sinema ve televizyon filmi, dizi ve benzeri sinema eserleri
- Bir ürünün, hizmetin, markanın, kampanyanın, eserin, kişi, kurum veya kuruluşun tanıtımı amacıyla düzenlenen reklam faaliyetleri
- Tiyatrolar, dans ve benzeri görsel sahne eserleri
- Dublaj ve seslendirme faaliyetleri
- Opera, bale, folklor ve benzeri müzik ve sahne sanatları
- Her tür fikir ve sanat eserinin meydana getirilmesi ve icrası
Çalışma süreleri
- Sanatsal ve kültürel faaliyetler ile reklam faaliyetlerinde çalışanların çalışma saatleri günde 5 ve haftada 30 saatten fazla olmamalıdır. Ancak, 15 yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde 8 ve haftada 40 saate kadar artırılabilir.
- Çocukların yaş gruplarına göre çalışma süreleri;
- 36 aylıktan küçük çocuklar çalıştırılmamalı
- 3 ve 4 yaşındaki çocuklar, sabah 10.00 ile akşam 18.00 arasında olmak kaydı ile bir günde 2 saatten fazla çalıştırılmamalı
- 5-9 yaş arası çocuklar sabah 10.00 ile akşam 20.00 arasında olmak ve eğitim saatlerinin dışında kalmak şartı ile okul günlerinde 2 saatten fazla çalıştırılmamalı
- 10-15 yaş arası çocuklar sabah 10.00 ile akşam 21.00 saatleri arasında olmak ve eğitim saatlerinin dışında kalmak şartı ile okul günlerinde 2 saatten fazla çalıştırılmamalı
- Her çocuğun kendi yaş grubuna göre belirlenen çalışma süreleri çocuğun faaliyet alanına vardığı anda başlar. Faaliyet alanında geçirilecek, yemek molası ve çocuğun talebi ile verilmiş dinlenme saatleri ile yolda geçen sürelerin dışındaki her türlü süre çalışma süresine dahildir.
- Kostüm, makyaj, ses, ışık ve sair teknik ayrıntıların hazır edilmesi için çocuk faaliyet alanında bekletilmemelidir.
Dinlenme süresi
- Çocuğa, her bir saatlik çalışmanın ardından 15 dakikalık dinlenme süresi verilmesi gerekir. Çocuğun veya temsilcisinin talebi halinde bu süre kendiliğinden 30 dakikaya kadar uzatılabilir.
- Çocuğun yaş gruplarına göre çalışma saatlerinin ardından bir günlük zaman diliminde kesintisiz 14 saat dinlenmesi gerekir.
Hafta tatili
- Çocukların hafta tatili izinleri kesintisiz 40 saatten az olmamalıdır. Hafta tatili ücreti bir iş karşılığı olmaksızın ödenmelidir.
- Tatil günlerinde 3-4 yaş arası çocuklar çalıştırılamaz. Ancak 5-9 yaş arası çocuklar 3 saatten; 10-15 yaş arası çocuklar ise 5 saatten fazla çalıştırılmamalıdır.
Gece çalışması
- Hiçbir çocuk gece karanlığında çalışmaya zorlanamaz.
- Ancak 10-15 yaş arasındaki çocuklar, haftada 2 defayı geçmemek ve ertesi gün okul günü olmamak kaydı ile hava karardıktan sonra çalıştırılabilir.
- Gece çalışması, en geç 21.30’a kadar sürdürülebilir. Gece çalışmasını takiben çocuk en az 2 gün kesintisiz tatil yapmadan tekrar çalıştırılmamalıdır.
Çalışma koşulları
- Çocuklar ancak fiziksel, zihinsel, psikolojik ve ahlaki gelişimlerine zarar vermeyen, eğitimlerini aksatmayacak, sağlık ve güvenlik açısından risk içermeyen koşullarda çalıştırılabilir.
- Çocuklara tahsis edilecek alanda çocuğun yaşına ve gelişimine uygun dinlenme, oyun ve çalışma alanları olmalı
- Çocuklar, yanlarında yasal temsilcileri olmaksızın çalıştırılmamalı ve yasal temsilciler, çocuğun her daim görebileceği ve ulaşabileceği şekilde faaliyet alanında bulunmalı
- Çocuğun çalışma ortamında konusunda uzmanlaşmış bir çocuk psikologu veya çocuk gelişim uzmanı ile çocuk oyuncu koçu bulundurulmalı
- Çocuklara kapalı mekanlarda ayrı bir oda, açık mekanlarda ise çalışma koşullarına uygun olarak bir kabin ya da karavan tahsis edilmeli
Çalışma ortamı
- Çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimi için sakıncalı olabilecek sahnelerde çocuk ortamdan uzaklaştırılmalı
- Hiçbir çocuk sigara ve tütün mamulü dumanına maruz bırakılmamalı
- Hiçbir çocuk yetişkinlerle birlikte giyinip soyunmamalı
- Hiçbir çocuğa anti-hijyenik kıyafetler giydirilmemeli
- 10 yaşından küçük çocuklar üzerinde hiçbir şekilde kozmetik malzeme kullanılmamalı
- Çocuğun yaşına ve gelişimine uygun bir beslenme düzeni sağlanmalı
Deneme çekimi
- Deneme çekimlerinde randevu sistemi esastır. Çocuklar deneme çekimi sırasında bekletilemez.
Ulaşım
- Sanatsa ve kültürel faaliyetler ile reklam faaliyetlerinde çalışan çocukların işyerine ulaşımından işveren sorumludur.
- Çocuk, yasal temsilcisinin gözetiminde evinden alınarak faaliyet alanına getirilmeli, çalışma saatinin bitiminde tekrar evine bırakılmalıdır.
- Çocuk hiç kimse ile araç paylaşmaya ve toplu taşıma araçlarıyla ulaşıma zorlanamaz.
- Sosyal güvenlik, sigorta ve ücret
- Çocuk oyuncunun çalışma süresi boyunca sosyal güvenlik ve sigorta işlemlerinin işveren tarafından yapılması, ücretin çocuk adına açılacak banka hesabına yatırılması ve velinin çocuk yetişkin oluncaya kadar tasarruf etmesi ve/veya bahse konu ücreti çocuk yararına kullanmaya özendirilmesi gerekmektedir.
