15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü. Türkiye’de 2.7 milyon kadın çiftçi, günde 16-17 saat çalışıyor, üretime omuz veriyor.
Haziran ayı rakamlarına göre, tarımda çalışan 5 milyon 757 bin kişinin yüzde 46.5’i olan 2 milyon 678 binini kadınlar oluşturuyor. Çalışan kadınların yüzde 30’u tarımda yer alıyor. Erkeklerin ağırlıklı olarak tarım dışında çalışmasıyla, kadınların tarımın en önemli istihdam unsuru haline geliyor.
Tarımdaki kadınların yüzde 80.7’si ücretsiz aile işçisi konumunda. Kadınların ezici bir çoğunluğu olan yüzde 94.3’ü ise primlerin yüksekliğinden dolayı kayıtdışı kalarak sosyal güvenlik kapsamına girmekten kaçınıyor. Bir evde hem erkek hem de kadın Tarım Bağkur’lu olsa, indirime rağmen her ay 839 lira prim ödemek zorunda kalacak.
Tarımda, kadın işveren sayısı 2 binde, ücretli veya yevmiyeli kadın sayısı 248 binde, kendi hesabına çalışan kadın sayısı 268 binde kalıyor. Kayıtdışılık oranı, tarımda, işveren kadınlarda yüzde 50 iken, ücretli veya yevmiyeli çalışan kadınlarda yüzde 86.3, kendi hesabına çalışan kadınlarda yüzde 94, ücretsiz aile işçisi olarak çalışan kadınlarda yüzde 95.3.
Acil talepler
- Ülkemizde çocuklarımız ve gençlerimizden sonra eğitime en çok ihtiyacı olan kesim kadın çiftçiler.
- Bu gerçekten hareketle sosyal güvenlik, kooperatifçilik, girişimcilik ve liderlik, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın hakları, iklim değişikliği ana eğitim konuları başta olmak üzere eğitim seferberliği sürdürülmeli
- Bilinmelidir ki; bir kadın çiftçiyi eğitmek demek, gelecek nesilleri eğitmek demektir
- Sosyal Güvenlik Kurumu’nda genelde çiftçilerin, özelde kadın çiftçilerimizin mağduriyetleri ve hak kayıplarının giderilmesi için büyük gayret gösteriyoruz. Kadın çiftçilerimiz için hemen her alanda pozitif ayrımcılık talep ediyoruz”
- Üretimin her aşamasına aktif şekilde katılan kadın çiftçilerimizin, kalkınmanın imkânlarından yeterli pay almalarının sağlanması için desteklenmeleri şarttır
- Kadın çiftçilerimiz için başta 120 gün yıpranma payı, primlerin yüzde 50’sini devletin ödemesi olmak üzere birçok alanda pozitif ayrımcılık sağlanmalıdır.
- Tarım sektöründe çalışan kadınların sosyal güvenlik primlerinin yüzde 50’si, erkeklerin ise yüzde 25’i devlet tarafından karşılanmalıdır.
Türkiye ekonomisi açısından tarım sektörü, 6 milyon istihdam barındırıyor, 18 milyar dolar gıda ve tarım ihracatı sağlıyor, diğer sektörlere sermaye aktarıyor ve hammadde temin ediyor, 78 milyon ülke nüfusunu ve 40 milyon turisti besliyor.
Dünya Kadın Çiftçiler Günü'nün kısa tarihçesi
Dünyada kadının kalkınmadaki rolü 1970’li yıllardan itibaren ele alınmaya başlamış, birçok araştırmacı ve yazar kadın konusunda çalışmalar yapmaya başlamışlardır. Bu çalışmalarda kadının üretime katkısı incelenmiş, kadınların gelişmenin olanaklarından daha az faydalandıkları ve bu durumun kadının sosyal statüsüne zarar verdiğini ortaya konmuşlardır. Özellikle tarım sektöründe sorunun daha da büyük olduğu belirtilmiştir.
Üçüncü dünya ülkelerindeki tarımsal üretimde kadının toplumsal konumu 1975 yılında Birleşmiş Milletler Kadın yılı ile dünya gündemine taşınmıştır. Birleşmiş Milletler Kadının Statüsü Komisyonu 1975 yılında Mexico City’de 1. Kadın Konferansı düzenlemiş ve bu toplantıdaki görüşmeler ve değerlendirmeler çerçevesinde yapılan çalışmalar sonucu, Birleşmiş Milletler 1975-85 yıllarını Kadın On Yılı ilan etmiştir. BM bu süreç içinde kadının sosyal statüsünün yükseltilmesi, sosyal, kültürel, siyasi, ve hukuki haklarının korunması ve geliştirilmesi için çalışmalar yapılmasını öngörmüştür. Eşitlik, Kalkınma ve Barış hedeflerine ulaşmayı amaçlayan Kadın On Yılı’nın alt teması ise Eğitim, Sağlık ve İstihdam olarak kabul edilmiştir. Bu sürecin ilk on yılını değerlendirmek üzere 1980 yılında Kopenhag’da II. Dünya Kadın Konferansı gerçekleştirilmiş, Konferansta kadınların statüsünün iyileştirilmesi için yapılması gerekenlerin yer aldığı “Hareket Planı” kabul edilmiştir. Bu konferanstan sonra 1 Mart 1980 tarihinde “Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi” (CEDAW) Birleşmiş Milletlere üye ülkelerin imzasına açılmıştır. 1985’de Nairobi'de gerçekleştirilen III. Dünya Kadın Konferansı’nda son on yılın değerlendirilmesi yapılmış, “Kadının Gelişmesi İçin İleriye Yönelik Stratejiler” belirlenmiştir. 1995 yılında Pekin’de toplanan IV. Dünya Kadın Konferansında ise yayınlanan Pekin Deklarasyonu ve Eylem Planında, kadın-erkek eşitliğini gerçekleştirmeye yönelik somut politikalar ortaya konulmuştur. Her yıl 16 Ekim Dünya Gıda Gününden bir gün önce 15 Ekimi Dünya Kadın çiftçiler günü olarak kutlama fikri kabul edildi. Bu karar Tarım Üreticileri Federasyonu (IFAP), Dünya Kırsal Kadın Derneği (ACWW), Afrika Kırsal Kadın Ağı Derneği (NARWA) ve Dünya Kadın Zirvesi Vakfı (WWSF) tarafından desteklenmiştir. 2008 yılında Birleşmiş Milletler bünyesinde resmi bir kutlama olarak kabul edilmiş ve bugünün tüm dünyada kadın çiftçiler günü olarak kutlanmasına başlanmıştır.
Dünyada Kadın Çiftçiler gününün kutlanmasının amaçları;
1.Çiftçi kadınların toplumdaki sosyal statüsünü yükseltmek,
2.Hükümetlerin ve kamuoyunun kadın çiftçilerin sorunları ve toplumdaki rolleri konusunda hassas olmalarını sağlamak,
3.Kadın Çiftçiler ile ilgili örgütlerin ve toplulukların bugünü kutlamalarını desteklenmek,
4.Kadın çiftçilerin faaliyetlerinin görünür olmasını sağlamak,
5.Tüm dünyada bugünde ortak bir ruh oluşturarak bir farkındalık sağlamaktır.
