Uzmanlar koronavirüsle mücadele için sosyal izolasyonun gerekliliğine dikkat çekerken, Türkiye’de işçiler çalışmaya devam ediyor. İstanbul İşçi Sendikaları Şubeler Platformu tarafından hazırlanan raporda, Covid-19 testi pozitif çıkan işçi sayısının her gün arttığı kaydedildi.
İstanbul İşçi Sendikaları Şubeler Platformu, Türkiye’yi etkisi altına alan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sürecinde, İstanbul’daki çeşitli sektörlerden işyerleri açısından yaşananları inceleyerek bir rapor hazırladı.
İstanbul’da kayıtlı olarak 4 milyon civarında çalışan olduğu ifade edilen raporda, toplam işçi sayısı içerisinde yaklaşık 350 bin civarında sendikalı işçinin bulunduğu aktarıldı.
Milyonlarca işçinin canı tehlikede
Platforma gelen bilgiler içerisinde, birçok fabrika ve işyerinde koronavirüs testi pozitif çıkan işçilerin olduğu söylenirken, milyonlarca işçinin canı ve sağlığının tehlikede olduğu vurgulandı.
Zorunlu çalışılması gereken işyerleri dışında tüm işçilere ücretli izin hakkı talebimizi bir kez daha yineliyoruz’’ denilen raporda, ‘’Bakanlık tarafından askıya alınan toplu sözleşme (TİS) ve sendikalaşma hakkını gasp eden uygulama da kaldırılmalıdır’’ ifadeleri yer aldı.
Sektör bazlı olarak İstanbul’da yaşanan sürecin paylaşıldığı rapor şu bilgileri içeriyor:
Otomotiv sektöründe ücretsiz izin ve işten çıkarma arttı
İstanbul’da bu sektörde toplamda 150 bin civarında işçi çalışmakta ve 5 bin civarında sendikalı işçi vardır. Salgın sürecinde otomotiv yan sanayine üretim yapan firmaların birçoğu durmuş durumda. Yine sektörde yurt dışından gelen hammadde yokluğundan dolayı duruşlar olduğu görülüyor. Ücretsiz izinler ve zorunlu yıllık izin kullandırtma sektörde oldukça yaygınlaşıyor. Fabrikalarda taşeron işçileri yoğun bir şekilde işten çıkartılıyor.
Sendikasız işyerlerinde önlemler çok yetersiz
İstanbul’da bu işkolunda toplamda 80 bin civarında işçi çalışmakta ve 7 bin civarında sendikalı işçi vardır. Tuzla tersaneleri ve Ambarlı limanı başta olmak üzere koronavirüs vakaları görülmektedir. Bu sektörde sendikalı işyerlerinde henüz vakaya rastlanmadı. Salgına karşı sendikasız işyerlerinde ise önlemler çok yetersiz. Ambarlı limanındaki işyerlerinde zorunlu yıllık izne çıkarmalar var. Tersanelerde ücretsiz izin uygulaması yaygınlaşıyor.
Mağaza çalışanlarının büyük kısmı ücretsiz izne çıkarıldı
İstanbul’da bu sektörde 1 milyon civarında işçi çalışmakta ve 30 bin civarında sendikalı işçi vardır. İstanbul’da toplam AVM sayısı ise 136’dır. AVM’lerde ve mağazalarda çalışan işçilerin büyük çoğunluğu ücretsiz izne çıkartıldı. Bu sektörde market işçileri ve internet üzerinden satış yapan yerler yoğun çalışıyor fakat buradaki işçilerin iş yükleri çok artmış durumda. İşçiler her gün binlerce kişiyle temas etmesine rağmen salgına karşı gerektiği şekilde tedbirler alınmıyor.
Gıda sektöründe 50 yaş üzerindeki çalışanlar işten çıkarılıyor
İstanbul’da gıda işkolunda 140 bin civarında işçi çalışmakta ve 10 bin civarında sendikalı işçi bulunmaktadır. Salgın sürecinde İstanbul’da gıda fabrikalarının yüzde 70’ine yakını üretimlerini artırmış durumda. Gıda üretimindeki artış nedeniyle işten atmalar yok fakat 50 yaş üstü ve risk grubunda olan işçilere, zorunlu yıllık izin kullandırtma veya ücretsiz izne çıkarma uygulamaları gittikçe yaygınlaşıyor. Özellikle sendikasız ve örgütsüz işyerlerinde koronavirüs salgını sonrası hijyen koşullarının sağlanmadığı görülmüştür.
Çimento, toprak ve cam sanayi
İstanbul’da bu işkolunda 25 bin civarında işçi çalışmakta ve 2.500 civarında sendikalı işçi vardır. Cam başta olmak üzere seramik ve çimentoda işten atmalar yaşanıyor. Kronik rahatsızlığı olan işçileri ücretsiz izne çıkarma yaygınlaşıyor. Yurtdışına çalışan fabrikalarda 15-20 gün süreyle işlerini durduran işletmeler var.
Belediyelerdeki durum
İstanbul’da bu işkolunda 250 bin civarında işçi çalışmakta ve 45 bin civarında sendikalı işçi bulunmaktadır. Bazı belediyelerde kronik rahatsızlığı ve sağlık raporları bulunan işçiler izin konusunda idarecilerin keyfi tutumundan dolayı sorun yaşıyor. Yine bazı belediyelerde salgın sürecinde dönüşümlü çalışmadan dolayı genelgeye de aykırı olarak yol ve yemek paraları kesiliyor.
Dokuma, hazır giyim ve deri sektöründe hijyen önlemleri yetersiz
İstanbul’da bu sektörde 400 bin civarında işçi çalışmakta ve 15 bin civarında sendikalı işçi vardır. Salgın sürecinde işkolunda daralma var ve salgını fırsata çeviren patronlar işten atmalara başladı. Sendikasız işyerlerinde sağlık kontrolleri ve hijyen önlemleri çok yüzeysel ve yetersiz. Tuvaletler başta olmak üzere ortak kullanım alanları çok sağlıksız.
Sağlık ve sosyal hizmetler işkolu
İstanbul’da bu işkolunda 100 bin civarında işçi çalışmakta ve 5 bin civarında sendikalı işçi bulunuyor. Sağlık işçilerine koruyucu ekipmanlarda ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Koronavirüs testi pozitif çıkan sağlık çalışanı sayısı gittikçe artıyor. Memurlara verilen ek ödemeler işçilere yansıtılmıyor.
Risk grubundaki taşımacılık işkolu işçileri için hiçbir önlem alınmıyor
İstanbul’da bu sektörde 230 bin civarında işçi çalışmakta ve 30 bin civarında sendikalı işçi vardır. İşletmelerin yüzde 70’inde iş kaybı yaşanıyor. Risk grubunda bulunan taşıma işkolu işçilerine dair hiçbir özel önlem alınmamaktadır.
Güvenlik işçileri ücretsiz izne zorlanıyor
İstanbul’da bu işkolunda 75 bin civarında işçi çalışmakta ve 14 bin civarında sendikalı işçi bulunuyor. Risk grubunda olan işçiler, yıllık izin kullanmaya veya ücretsiz izne zorlanıyor.
İnşaat sektöründe 15 bin işçi işten çıkarıldı
İstanbul’da inşaat sektöründe 450 bin civarında işçi çalışmakta ve 5 bin civarında sendikalı işçi vardır. Koronavirüs salgını sürecinde 11 Mart’tan bu yana yaklaşık 15 bin işçi işten çıkartıldı.
Basın, yayın ve gazetecilik işkolunda verilen izinler yıllık izinden düşülüyor
İstanbul’da bu işkolunda 55 bin civarında işçi çalışmakta ve 2 bin 500 civarında sendikalı işçi vardır. Salgın nedeniyle verilen izinler yıllık izinlerden düşülüyor.
Kaynak: TELE 1
