Üreticiler haftalardır pancar alım fiyatlarının açıklanmasını beklerken, Türkşeker, konuyla ilgili sessiz sedasız bir açıklama yaptı. Yapılan açıklamada 16 polar şeker için pancar baz alım fiyatının 336 TL olarak belirlendiği kaydedildi. Üreticilerin, beklentilerin çok altında kalan bu fiyata tepkisi gecikmedi. Bu yıl fiyat artış oranı düşük olunca alım fiyatı Türk Şeker tarafından yayınlanan duyuru/bülten ile açıklandı.
Sessiz sedasız açıklama
Üreticilerin tepkisinden çekinildiği için Türkşeker fiyatı, sessiz sedasız yaptığı yazılı açıklama ile duyurdu. Geçen yıl fiyatlar Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından açıklanırken, bu yıl yazılı bir açıklama ile duyurulması dikkat çekti. Geçen yıl Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından pancar söküm sezonunun başında 1 Eylül 2019’da Konya’da alım fiyatı açıklanmıştı. CB. Erdoğan, 2018 yılına göre yüzde 27.7 artışla 235 lira olan alım fiyatını 2019 ürünü için 300 lira olarak açıklamıştı.
Türkşeker’in yaptığı yazılı açıklamanın altına Genel Müdürün imzası bile yer almadı. Yapılan açıklamada şunlar kaydedildi: "2020 yılı ürünü şeker pancarı baz alım kesin fiyatı 2020 yılında şirketimiz ile üreticiler arasında akdedilen şeker pancarı üretim sözleşmesi kapsamında üretilen yüzde 16 polar şeker ihtiva eden firesi düşürülmüş net 1 ton A kotası şeker pancarı baz alım kesin fiyatı 336 TL olarak belirlenmiştir. Belirlenen bu fiyat aynı zamanda 2021 yılı ürünü şeker pancarı baz alım avans fiyatı olarak uygulanacaktır. Üreticilerimize bol kazançlı ve bereketli mahsul yılı geçirmelerin temenni eder açıklanan bu fiyatın hayırlı uğurlu olmasını dileriz."
İthalat özendiriliyor
CHP Bursa Milletvekili ve PM üyesi Orhan Sarıbal, Türk Şeker tarafından açıklanan şeker pancarı alım fiyatına tepki gösterdi. Sarıbal, “Bütün girdiler en az %40-50 artarken şeker pancarı alım fiyatı %12 oranında arttırıldı. Şeker ithalatına milyonlarca dolar ödeyen AKP iktidarı şeker pancarı üreticisine ‘üretme, ben ithal edeceğim’ demiş oldu” dedi.
Şeker pancarı hasadının 2 aya yakın süredir devam ettiğini ama bir türlü alım fiyatının açıklanmadığını hatırlatan CHP Genel Başkanı Tarım Politikaları Başdanışmanı Orhan Sarıbal, “Geçen yıl tonu 300 TL’den fiyat açıklanan şeker pancarı için üretici en az 400 TL alım fiyatı bekliyordu. Ton başına sadece 36 TL’lik bir artış yaptılar. Her şeyi reklam için fırsata çeviren iktidar, o kadar komik bir şeker pancarı alım fiyatı açıkladı ki, bunu da yazılı açıklama ile ve yazılı olarak yapmak zorunda kaldı” dedi.
Açıklanmasaydı da olurmuş
Sarıbal, şunları söyledi: “Üreticinin aylardır beklediği 2020 ürünü şekerpancarı alım fiyatı akşam saatlerinde yazılı olarak açıklandı. Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.(Türk Şeker)’den yapılan yazılı açıklamaya göre geçen yıl 300 TL’den alınan 16 polar şekerpancarının tonu 336 liradan alınacak. Hiç açıklanmasaydı da olurmuş. Son bir yılda mazot, gübre, ilaç, tohum, işçilik giderleri % 30 ile % 50 arasında zam almışken şeker pancarının alım fiyatı sadece %12 artmış oldu. Oysa üretici ton başına en az 400 TL fiyat bekliyordu. Üstelik açıklanan fiyat Türk Şeker bünyesindeki 15 fabrika için geçerli olacak. Özelleştirilerek satılan fabrikaların bu fiyattan şeker pancarı alıp almayacakları da şüpheli. Bu fiyat üreticiye ‘ekmeyin, ben ithal edeceğim’ demenin bir başka ifadesidir. Fiyatı açıklayanlar da yapılan artışın ‘komik’ olduğunun farkında. Öyle olmasa reklam için fırsat kollayan AKP ve yönetimi, şeker pancarı alım fiyatını Türk Şeker’e gece yarısı yazılı olarak yaptırmaz, kendileri açıklarlardı. Nitekim geçen yıl AKP Genel Başkanı açıklamıştı.”
İthalata var çiftçiye yok
AKP diğer üreticiler gibi maalesef şeker pancarı üreticisini de gözden çıkardığını bu fiyatla bir kez daha ortaya koydu. Üretmek yerine yine ithalat yapmayı tercih etti. İktidara geldiği günden beri bütün tarımsal ürünlerde ülkeyi dışa bağımlı hale getiren AKP, bu yılın ilk 9 ayında geçen yılın ithalat rakamını geçerek 174 bin ton şeker ithalatına 71 milyon dolar ödeme yapılırken, son 18 yılda ise 1.3 milyon ton şeker ithal ederek, 623 milyon dolar para ödendi.
Tek Adam Keyfi Yönetimine geçtiğimiz son iki yılda ithal edilen 429 bin ton şekere 140 milyon dolar verildi. AKP yönetimi ülke tarımına ve ülke çiftçisine destek olmak yerine ithalat ile bir avuç ithalat lobisini ve yabancı ülke çiftçilerini desteklemeyi tercih ediyor.”
Çiftçi dolar alsaydı ne olurdu?
Şeker pancarı taban fiyatına tepkiler gelmeye devam ederken, CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, dikkat çeken bir kıyaslamada bulundu. Gürer, sene başında 10 bin dolar alıp bir kenara bırakarak hiç bir iş yapmayan vatandaşın 25 bin lira kazanırken, üreterek emek veren pancar çiftçisinin ise zarar ettiğini dile getirdi.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkşeker tarafından açıklanan 2021 yılı şeker pancarı alım fiyatlarına tepki gösterdi. Üretim maliyetinin geçen yıla göre yüzde 50’den fazla arttığını söyleyen Gürer, geçen yıl 300 lira olan 16 polar şeker pancarında bu yılki artış oranının yüzde 11’de kalmasının üreticilerde şok etkisi yarattığını ifade etti.
Döviz kurları ile şeker pancarı taban fiyatına yapılan artışla ilgili olarak ilginç bir kıyaslama yapan Gürer, sene başında 5.80 TL olan dolar kurunun bugün 8.30 TL’ye çıktığını hatırlatarak, “Sene başında dolar kuru 5.80 TL idi. 10 ay sonra geldiğimiz noktada dolar 8.30 TL’ye yükseldi. Dolar 2.50 TL arttı. Doların artış oranı sene başından bu yana yüzde 43’ü geçti. Ocak ayında 58 bin lira karşılığında 10 bin dolar alıp bir kenara koyan vatandaş, 10 ay önce aldığı doları bugün TL’ye çevirirse 83 bin lira alacak. Yani 10 ayda 25 bin lira kar etmiş olacak. Dolardaki artışı pancar üreticileri açısından değerlendirdiğimizde ise ortaya vahim bir tablo çıkıyor. 10 bin dolar karşılığı bir maliyetle 58 bin lira harcayarak ekim yapan üretici, ürettiği üründen, hiç çalışmadan 25 bin lira kazanan vatandaş kadar para kazanamayacağı gibi zarar edecek…”
Sektörün durumu
Şekerpancarı alımı yaparak şeker üreten devlete ait Türk Şeker bünyesinde 15 fabrika var. Açıklanan bu fiyat 15 fabrikanın alımlarında uygulanacak. Özelleştirilen ve özel sektörün sahibi olduğu 12 ve pancar kooperatiflerine ait 6 şeker fabrikası var. Devletin sektördeki payı yüzde 35.5, kooperatif fabrikalarının payı yüzde 36,9, özel fabrikaların payı ise yüzde 27,6 seviyesinde. Açıklanan şekerpancarı alım fiyatı devlet fabrikaları için geçerli, Özel sektör fabrikaları ve kooperatif fabrikaları aynı fiyattan alım yapacaklar mı? Geçen sene açıklanan fiyattan özel sektör ve kooperatif fabrikaları da alım yapmıştı.
