Tarımsal destek cebe girmeden zamlarla eridi. Artan maliyetler altında ezilen çiftçi borç batağında...
Tarım ve Orman Bakanlığı'nın 2022'de çiftçilere yapacağı 29 milyar lira değerindeki tarımsal destek, mazota, gübreye, tarımsal ilaca gelen zamların yanında çok az kaldı. Destek, çiftçiye dekar başına 50 lira olarak yansıyacak.
Yasaya göre tarımsal destekler için 78 milyar lira ayrılması gerekirken, iktidar 2022 yılı için çiftçiye 29 milyar lira verecek.
Zor durumdaki çiftçi, tarlasını bankalara “rehin” bıraktı. İpotekli tarım arazilerinin toplam büyüklüğü 5 milyon 600 bin futbol sahasına eşit. İpoteğin miktarı ise 3 trilyon lirayı aşıyor. En borçlu il ise Türkiye’nin tahıl deposu Konya.
Dekar başına 50 lira
Destek, hububat üretimi yapan çiftçiye dekar başına 50 lira olarak yansıyacak. Bu destek mazota, gübreye, tarımsal ilaca gelen zamların yanında çok az kaldı. Sadece mazota gelen zam çiftçiye verilen desteğin tam 9 katı. Ayrıca şekerpancarı, pamuk, mısır, zeytin, üzüm, meyve sebze üretimi yapan çiftçi, hayvancılık yapan üretici bu destekten yararlanamayacak. CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu, mazota bir yılda yüzde 115 zam geldiğine işaret ederek “Bir yılda ortalama 3.5 milyar litre mazot kullanan çiftçinin cebinden 27 milyar lira daha fazla para çıkacak. Peki, çiftçi ne kadar mazot desteği alacak? Sadece 3.1 milyar lira. Yani mazot desteği daha çiftçinin cebine girmeden 9 kat fazlası cebinden çıkmış olacak” dedi.
Borç tarlayı rehin bıraktırıyor
Maliyet artışlarının altında ezilen ve borcunu borçla kapatmaya çalışan çiftçi, arazisini bankalara “rehin” bırakıyor. Yaklaşık 24 milyon hektarlık tarım arazisinin 4 milyon hektarı ipotekli. Miktar olarak 3 milyon 110 bin 772 parsel tarım arazisi üzerinde ipotek bulunuyor. Bu arazilerin üzerindeki ipotek bedeli ise 3 trilyon lirayı aşıyor. Bankalara rehin bırakılan arazilerin toplam büyüklüğü 5 milyon 600 bin futbol sahasına eşit.
Bakan açıkladı
Tarımdaki bu acı tablo, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un, CHP Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen’in soru önergesine verdiği yanıtla ortaya çıktı. Başevirgen, Bakan’a aralarında ülke genelinde son beş yılda tapusu üzerine ipotek konulmuş tarım arazisi miktarı ile ipotek toplamının tutarını sordu.
Yanıta göre, ipotekli tarım arazisi parsel sayısında ilk sırada 151 bin 551 ile Konya geliyor. Konya’yı, 143 bin 272 ile Manisa izliyor. Üçüncü sırada da 108 bin 963 ile İzmir var. İpotekli tarım arazisi alanlarının toplamına bakıldığında ilk sırada 4.4 milyon dekar ile Konya geliyor. Bu ili 2.5 milyon dekar ile Şanlıurfa izliyor. Üçüncü sırada da 1.6 milyon dekarla Ankara var. İpotekli tarım arazilerinin alanlarının ildeki toplam tarım arazisi alanlarına oranına bakıldığında ilk sırada yüzde 26.13 ile Manisa, ikinci sırada yüzde yüzde 26.05 ile Aydın, üçüncü sırada yüzde 23.56 ile Aksaray yer alıyor. Son beş yılda tarım arazisi tapularına konulmuş ipoteklerin parasal değerinde ilk sırada 570.8 milyar ile İstanbul bulunuyor. Onu 326.8 milyar lira ile İzmir ve 310.1 milyar lira ile Kocaeli izliyor.
Konya ilk sırada
Tapusu üzerine ipotek konulan tarım arazisi sahibi sayısında ilk sırada 101 bin 258 ile Konya var. Onu 89 bin 458 kişi ile Manisa izliyor. 3. sırada 77 bin 889 ile İzmir geliyor. Son beş yılda ipotek borcundan dolayı satışı yapılan tarım arazisi tapu sayısı (hisse) tablosunda ilk sırada 849 ile Konya geliyor. İkinci sırada 795 ile Bursa, üçüncü sırada da 662 ile Kırklareli yer alıyor.
"Dehşet verici borç"
CHP’li Bekir Başevirgen, toplam büyüklüğü 5 milyon 600 bin futbol sahasına eşit olan tarım arazilerinin üzerindeki ipotek bedelinin 3 trilyon liranın üzerinde olduğunu vurgularak “Durdurulamayan maliyet artışlarının altında ezilen çiftçilerimiz arazilerini bankalara rehin bırakıyor. Türkiye’nin 24 milyon hektar civarında tarım arazisi varlığı bulunuyor. 4 milyon hektar civarında olan ipotekli tarımsal alan, toplam arazi varlığımızın yüzde 16.6’sına denk geliyor. Bu durum çiftçimizin son beş yılda dehşet verici düzeyde bir borca battığının göstergesidir. Acil bir tarımsal revizyona ihtiyacımız var. Bu gidişe dur denilmezse tarlasını, arazisini kaybeden çiftçilerimizin hazin dramına şahit olacağız.”
Çiftçinin geliri artmış!
Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemiyle birlikte tarımda rekor kırıldığını söyledi. İzmir’de dün medya temsilcileriyle bir araya gelen Pakdemirli, “Tarımsal büyüme olarak cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde rekora imza attık. 117 milyon tondan 126 milyon tonluk bitkisel üretime geldik. Tarım kesimi en çok kayırılan kesim. Son 3.5 yılda çiftçimizin geliri arttı. Borçlarında azalma var” dedi.
Kaynak: Mustafa Çakır/Cumhuriyet
