Sağlık ve bakım sektöründe çalışan kadınlar, erkeklerden yüzde 24 daha az kazanıyor
Sağlık ve bakım sektöründe cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği hakkında yapılan en kapsamlı küresel analize göre, kadınlar aleyhine cinsiyete dayalı ücret açığı diğer ekonomik sektörlerdekinden daha büyük.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yayınlanan ortak rapora göre, sağlık ve bakım sektöründe çalışan kadınlar, erkeklerden ortalama %24 daha az kazanıyor ve bu rakam, diğer sektörlerdeki cinsiyete dayalı ücret açığından daha büyük bir farkı temsil ediyor.
Sağlık alanında cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği hakkında yapılan en kapsamlı küresel analizi içeren rapora göre, cinsiyete dayalı ücret açığı, ham (ayrıştırılmamış) haliyle yaklaşık %20 civarında iken yaş, eğitim ve çalışma süresi gibi faktörler dikkate alındığında %24 oluyor. Böylelikle, kendi işgücü piyasası nitelikleri karşılığında, kadınlara erkeklerden daha az ücret ödendiği ortaya çıkıyor.
Ücret açığının büyük bir kısmı açıklamasız kalıyor; bunun nedeni, dünyada sağlık ve bakım çalışanlarının %67’sini oluşturan kadınlara yönelik ayrımcılık olabilir. Rapor ayrıca, sağlık ve bakım sektöründeki ücretlerin genel olarak diğer ekonomik sektörlere göre daha düşük olduğunu ortaya koyuyor. Bu bulgu, kadınların daha yoğun olduğu sektörlerde ücretlerin genellikle daha düşük olduğu bulgusuyla benzerlik gösteriyor.
Küçük iyileşmeler sağlandı
“Sağlık ve Bakım Sektöründe Cinsiyete Dayalı Ücret Açığı: Covid-19 Döneminde Küresel Analiz” adlı rapor şu bulguyu da ortaya koyuyor: Covid-19 küresel salgınına ve sağlık ve bakım çalışanlarının oynadıkları kritik role rağmen, 2019-2020 döneminde ücret eşitliğinde çok küçük iyileşmeler oldu.
Rapor ayrıca, farklı ülkelerdeki cinsiyete dayalı ücret açıkları arasında büyük bir farklılık olduğunu, sektör içindeki ücret açıklarının kaçınılmaz olmadığını, bu açıkları kapatmak için daha çok şey yapılması gerektiğini belirtiyor. Ülkeler içindeyse, cinsiyete dayalı ücret açıkları, erkeklerin daha büyük oranda yer aldığı yüksek ücretli kategorilerde daha fazladır. Kadınlar ise daha düşük ücretli kategorilerde yoğundur.
Aile görevlerinin eşit paylaşımı sorunlu
Sağlık ve bakım sektöründe çalışan anneler ise ilave ücret açıklarına maruz kalıyor. Bir kadının doğurgan olduğu yıllarda, sektörde istihdam ve cinsiyete dayalı ücret açığı önemli ölçüde artıyor. Bu açıklar, kadının çalışma yaşamının geri kalan yıllarında da sürüyor. Rapora göre, aile görevlerinin kadınlar ve erkekler arasında daha eşit biçimde paylaşılması, birçok durumda, kadınların farklı mesleki seçimler yapmasına yol açıyor.
Analiz ayrıca, sektörde cinsiyete dayalı ücret açıklarını artıran faktörleri de inceliyor. Yaş, eğitim, çalışma süresi, kadın ve erkeklerin kamu veya özel sektördeki katılım farkları, bu sorunun yalnız bir kısmını ele alıyor. Sağlık ve bakım sektöründe, işgücü piyasası nitelikleri benzer olan kadınlara erkeklerden daha az ücret ödenmesine ilişkin nedenler, büyük ölçüde işgücü piyasası faktörleri tarafından açıklanamıyor.
Toplum yaşamında sağlık çalışanları hayati önemde
“Sağlık ve bakım sektörü genel olarak düşük ücret, sürekli biçimde yüksek seyreden cinsiyete dayalı ücret açıkları ve çok zorlu çalışma koşulları altında işliyor. COVID-19 küresel salgını bu durumu açıkça ortaya koyduğu gibi, aileler, toplumlar ve ekonomilerin yaşamlarını sürdürmelerinde sektörün ve çalışanlarının hayati önem taşıdığını gösterdi” diyen ILO Çalışma Koşulları ve Eşitlik Direktörü Manuela Tomei sözlerini şöyle sürdürdü: “Daha güçlü sağlık ve bakım sektörü olmadan kapsayıcı, dayanıklı ve sürdürülebilir toparlanma olamaz. Çoğunluğu kadın olan sağlık ve bakım çalışanlarına daha adil ücret dahil daha iyi ve adil çalışma koşulları sağlamadıkça sağlık ve bakım hizmetlerinde kaliteyi yükseltemeyiz. Kurumlar arasında gerekli politika diyaloğu dahil kararlı politika eyleminin zamanı geldi. Umuyoruz ki bu ayrıntılı ve kesin bulgular içeren rapor, bu hedefe ulaşmak için gereken diyalog ve eylemin canlanmasına yardımcı olur.”
Sektörde kadın çalışan fazla
DSÖ Sağlık İşgücü Direktörü Jim Campbell ise şöyle konuştu: “Kadınlar, sağlık ve bakım sektöründe çalışanların çoğunluğunu oluşturuyor, buna rağmen birçok ülkede, onların aleyhine ilave ücret açığına neden olan sistemsel yanlılıklar var. Bu çığır açıcı rapordaki kanıtlar ve analiz hükümetler, işverenler ve işçilerin etkili biçimde önlem alması için fazlasıyla bilgilendiriyor. İyi olan şey şu ki, ücret artışı ve adil ücret ödemeye yönelik siyasi taahhüt dahil, bazı ülkelerdeki başarı öyküleri herkese yol gösteriyor.”
