Kristal-İş uzmanı Zafer Aydın, 1960’lı yıllarda işçi hareketi için dönüm noktası olan Derby işgalini dönemin tanıklarıyla görüşerek belgeledi. Türkiye işçi sınıfının özgüven kazanmasında çok önemli roller üstlenen Rıza Kuas başkanlığındaki Lastik-İş sendikası, Derby işçilerinin de öncüsüydü. TİP milletvekilliği de yapan Rıza Kuas, İbrahim Güzelce ve Kemal Türkler ile birlikte hem işçi hareketinin güçlenmesini, hem de TKP kadrolarının sendikal hareket içinde kök salmasını sağlayan sendikal önderlikler arasında yer alıyordu.
Zafer Aydın’ın Derby incelemesi, dönemi tanımak, işçi hareketinin gelişim evrelerini anlamak isteyen sosyal bilimcilere olduğu kadar, işçi sınıfı içinde çalışma yürütmek isteyen kadro adayları için de çok değerli dersler içeriyor. Sosyal Tarih yayınlarından çıkan kitap 296 sayfa.
Kitabın tanıtım yazısı şöyle: Dünyanın hemen hemen her yerinde egemen düzenin ve ilişkilerinin sorgulandığı, haksızlıklara itiraz edildiği, itirazlar doğrultusunda eyleme geçenlerin okulları, fabrikaları, tarlaları işgal ettiği 1968′de, İstanbul’da da Derby Lastik Fabrikası işçiler tarafından işgal edildi. Lastik-İş üyesi işçiler, sendika seçme özgürlüğünü kullanmak için “referandum” talebiyle bu eylemi gerçekleştirdiler, işçiler eylemleriyle, patron, idare, yargı ve güdümlü sendika ittifakıyla yürütülen büyük bir operasyona karşı sendikalarını ve sendika seçme hakkını savundular. Referandum yaptırarak, demokratik bir yöntemle işçinin iradesinin ortaya çıkmasını sağladılar. İşgal, sendika seçme hakkını özgürce kullanabilmek üzere yapıldı, ama sosyal ve siyasal sonuçlarıyla talebin sınırlarını aşan bir deneyim özelliği kazandı.
Kitap, işçi sınıfının tarihinde ayrıcalıklı bir yere sahip, Türkiye’nin 1968′inin referans eylemlerinden Derby İşgalini, tanıkların anlatımları ve belgeler ışığında değerlendiren, inceleyen bir çalışma.
