Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar önümüzdeki hafta Kentsel Dönüşüm Yasası'nın meclisten geçeceğini bildirdi. Bir dakika daha tahammül edemeyeceklerini, vakit kaybetmeden binaları yıkmaya başlayacaklarını da söyledi.
AKP Hükümeti tarafından meclise sunulan “Kentsel Dönüşüm Yasası'nın” önümüzdeki hafta meclisten geçmesi bekleniyor. Konuya ilişkin yaptığı açıklamada, Çevre ve Şehircilik Bakanı, Türkiye'de 7 milyon konutun eski ve riskli olduğunu söyledi. Hükümet olarak Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Yasa Tasarısı’nın çıkmasından sonra kentsel dönüşüm projelerini nasıl hızlandıracaklarını anlattı.
Peki çok riskli binanın olduğu Türkiye'de, uygulanmak istenen yasa tasarısı içerisinde neleri barındırıyor? Yasa içerisinde çok kritik maddeler var:
- Evini yıktırmak istemeyip direnenlere, hapis cezasına kadar varan cezalar verilebilecek.
Anlaşma yoluna gitmeyenlerin evi kendi parasıyla yıkılacak. Bu kanuna uymayanların -yani anlaşma yoluna gidilemeyenlerin- yapılarına bakanlık veya idarece el konularak yıkım ve tahliye işlemleri yapılabilecek.
- Yıkım için tanınacak süre ise sadece 30 gün. Bu süre zarfında tahliyesi gerçekleşmeyen binaların yıkımı bakanlık ve belediyeler tarafından gerçekleşecek. Masraflar ise bina sahiplerinden tahsil edilecek.
- Binaların risk tespitini vatandaşlar kendileri başvurarak yaptıracaklar. Gecekondu Kanunu’na göre yoksul veya dar gelirli olarak kabul edilenlere konut veya işyerleri, borçlandırma suretiyle de verilebilecek.
- Risk tespiti yapılan bölgelerde, binalar tahliye edilmezse, bu bölgelere elektirik ve su verilmeyecek.
- Daha ilglinci kanun riskli bölgede bulunmayan ancak “proje gereği” bakanlıkça yıkılması zaruri görülen yapılara da uygulanabilecek. Bu sayede rantsal dönüşüm alanı genişletilecek.
- Yıkımdan sonra, yeni projeyle ilgili karar verilirken hissedarların 3’te 2’sinin onayı yeterli olacak. Karara katılmayanların arsa payları açık arttırmayla diğer hissedarlar arasında satışa çıkarılacak. Diğer paydaşlar almazsa bakanlık tarafından gerçek bedel değil rayiç bir bedel ödenecek.
- TOKİ, ihale edilecek arsanın bedelini Sermaye Piyasası Kurulu’na bağlı ekspertizlerce belirleyecek. Eğer bir ay içinde ortak anlaşma sağlanıp karar verilemezse acele kamulaştırma yoluna gidilecek.
Afet bahane rant şahane! Bu yasanın çıkmasını büyük inşaat firmalarının yıllardır istediği bilinen bir gerçek. Böylelikle devlet ve sermayedarlar bu kanunla emekçilerin yıllarca çalışıp, borç ödeyip zar zor edindiği evler üzerinden yasal olarak rant elde edebilecek. İstenilen yerde yıkım gerçekleştirip, istenilen arsaya el koyulabilecek.
Bir diğer önemli nokta da; bu yasayla birlikte artık doğal afetlere karşı riskli olan bölgelerin “afet bölgesi” olarak ilan edilmesi uygulamasının ortadan kalkacak olması. Afet bölgesi olarak ilan edilen bölgede hayat akışının aksadığına ve bunun kamuya ek bir maliyet yüklediğine karar veren yetkililer bu alanları afet bölgesi olarak ilan etmek yerine, kentsel dönüşüm kapsamına almayı daha “kazançlı” buluyor.
