- Cumhuriyet
Suriye savaşının utanç verici bir sayfası daha geçen hafta kapandı. Hem de Amerikan medyasının ‘kaş yapayım derken göz çıkarttığı’ bir biçimde...
***
Siyasal İslamcılığın sahte anti-emperyalist karakteri, Suriye savaşıyla ortaya serileli çok oldu. Batı destekli rejim değişikliği girişimi, ‘ılımlı siyasal İslam’dan ürese ürese radikallik ürer’ tezini ıspatlamaya yaradı. Körfez’in Vahhabi/Selefi monarşileriyle Suriye’ye ‘demokrasi taşıma’ tezine ‘kanabilenler’ için asıl sorun küresel PR (halkla ilişkiler) cephesiydi. Bu cephe de ana gövdesi İhvancılardan oluşan PR’cıların ellerinde patladı. Sahadaki hakikatlere uymadığından aksi mümkün değildi zaten.
Nihayetinde Suriye, ‘liberal müdahalecilik’ tarihine en büyük ‘yalan dolanlarının’ saçıldığı çatışma olarak geçti. Son örneklerini Halep’in cihatçı gruplardan kurtarılması sayesinde gördük. Bir de ‘ılımlı’ ve ‘sivil’ addedilen cephe var ki, onların da yüzleri en başta sözünü ettiğim son vakada ortaya serildi. Bu yüzden NYT eliyle dünyaya yayılan bir kayıt ve haberini içeren bu vakayı özel olarak ‘not düşmeli’.
***
Şahsen New York Times (NYT) muhabiri Anne Barnard’ın imzasıyla 30 Eylül’de ilk yayınladığında okumuş, kaydını dinlemiştim. Geçen hafta Wikileaks, NYT’ın manidar biçimde ‘hasıraltı ettiği’ kısmı yayınlayınca olay tamamlandı. Ne enteresan ki CNN ‘sivil Suriyelileri koruma’ gerekçesiyle kaydı kaldırmış.
***
Bu köşede Obama/Kerry’nin Rusya ile 12 Eylül’deki atekes girişiminin Pentagon’ın Deyr ez Zor’da 100’e yakın Suriye askerini vurarak sabote etmesini yazmıştım. ABD’yi ‘IŞİD hava kuvvetleri’ kılan olaya önce ‘kaza’ denilmiş, sonra da Şam’dan özür dilenmek zorunda kalınılmıştı.
İşte NYT haberine konu olan olay tam da ateşkes sonrası, Rusya’nın ABD’li çözüm için son çabasının gömülmesi sonrasında yaşanıyor. 22 Eylül’de ABD Dışişleri Bakanı John Kerry, 20 kadar Suriyeli ‘sivil muhalif’ ile BM’deki Hollanda misyonunda buluşuyor. Barnard, Suriyeli ‘sivil muhalefete’ ‘sempatimiz’ için elinden geleni yapsa da kaydın haberinden şu resim çıkıyor:
“Bıkkın Kerry, moralsiz Suriyeliler tarafından ‘sigaya çekiliyor’, onları diplomatik nezaketle teskine çalışıyor. ABD’nin güç kullanımı için BM/uluslararası yasal çerçevede ve Kongre’den yetkisi olmadığını anlatıyor. Rusya’yı (BM’de temsil edilen) Şam yönetiminin davet ettiğini anımsatırken, ‘kendilerinin salt IŞİD’in peşinden gidebileceği, Rusya’nın aksine uluslararası yasalara uyduklarını’ söylüyor. Rusya uluslararası yasal çerçeveyi ihlal etmediğinden bu sözleri safsata tabii ki. Kerry, özetle, Suudi Arabistan, Türkiye vs, bütün ağırlıklarını koysalar da yenildiklerini söylüyor. ABD’nin sadece diplomatik/siyasi çözüm ve BM, uluslararası ve bölgesel güçlerin garantisiyle seçim sürecini zorlayabileceğini...”
***
ABD’nin usta diplomatının sözlerinde, uluslararası diplomasiyi hakikati anlamak için yakından izleyenler, satır aralarını iyi okuyanlar için aslında çok şaşırtıcı bir şey yok.
NYT’ın ‘yazmadığı’, geçen hafta Wikileaks sayesinde öğrendiğimiz kısımda Kerry, ‘Rusya ve Esad IŞİD’la savaşmıyor, tersine ondan faydalanıyor’ resmi tezlerini bizzat yalanlamakla kalmıyor, Suriye kentlerinin IŞİD’in eline düşmesini Rusya’nın önlediğini itiraf ediyor. Kerry buna karşılık kendilerinin IŞİD’a bilerek ‘yol verdiklerini’ söylüyor: “IŞİD’in güçlenmekte olduğunu biliyorduk, izliyorduk. IŞİD’in güçlendiğini gördük ve bunun Esad’a tehdit olduğunu düşündük”, “Yine Esad’ın müzakere etmesini sağlayabileceğimizi düşündük. Ama bunun yerine Esad Putin’in desteğini aldı.”
***
Kerry, ABD’nin Sünni radikalleri hedef alıp, Suriye muhalefetini IŞİD ve El Kaide ile savaşmaya zorlarken, Hizbullah’ı hedef almamasına kızan Suriyelilere sözünü sakınmıyor: “Hizbullah bize diğerleri (Sünni radikaller) gibi komplo kurmuyor.”
Kayıt, ABD askeri gücüyle iktidar sahibi olmak isteyenlerin demokrasiye ilgisizliğini de seriyor. Kerry “Bırakın Suriyeliler karar versin. Dünyadaki her sığınmacı oy kullanacak. Esad bundan korkuyor” dediğinde, ‘güvenmiyoruz’ diye eveleyip geveliyorlar.
Silahların radikallerin eline düştüğünü anlatan Kerry’ye “Biz müdahale değil yardım istiyoruz” diye feveran ediyorlar. Sonunda bıkkın Kerry “Yani tek çözümün birinin oraya gelip Esad’dan kurtulması olduğunu mu düşünüyorsunuz” diye sorunca, Shehwara isimli birisi açıkça “Evet” diyor. Kerry, “Bu kim olacak, bunu kim yapacak” diye sorduğunda, “Üç yıl önce derdim ki siz. Fakat şimdi, bilmiyorum” yanıtını alıyor.
***
Mustafa Alsyofi isimli müdendis, NYT’a Kerry’nin özetle “Sizler bizim için savaşmalısınız ama biz sizin için savaşmayacağız” mesajı verdiğini söyleyip, “Bu nasıl kabul edilebilir. Bu inanılmaz” demiş. Oysa yıllardır ‘görünen köy kılavuz istemez’, Kerry’nin mesajı net: ‘Afganistan, Irak vs yıllardır savaşıyoruz, çok para harcadık, Amerikalılar gençlerini bir başka cepheye göndermek istemiyor.’
***
ABD’nin gelip kendilerine altın tepside iktidar sunmasını çok arzu edenlerin bir de ‘anti-emperyalist’ caka satmakta üstlerine olmadığını hesap edin. Kendi savaşını niye kendisinin veremediği üzerine düşünemeyen, PR cephesinin gazı tükenmiş Suriye ‘sivil’ muhalefetinin acıklı hali bu.
