16 May 2020
Virüs bütçeyi delik deşik etti
Bütçe açığı Nisan’da yüzde 135.8 artarak 43,2 milyar lira açık verdi. İlk 4 ayda 33.6 artarak 72.8 milyar lira oldu. Bu tutar geçen yılın aynı ayından yüzde 136 daha fazla. 2 yıl öncesinin ise tam 15 katı. Açığın en önemli sebebi ise geçen yıl alınan borcun faizleri. Nisan ayında toplam 17 milyar lira faiz ödemesi yapıldı. Yıllık açık hedefinin yarısı 4 ayda aşıldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Nisan ayına ilişkin bütçe verilerini yayımladı. Geçen yıl rekor kıran bütçe açığı bile bu yıl mumla aranıyor. 2019 Nisan’da 18,3 milyar lira olan bütçe açığı 2020 Nisan’da yüzde 136 artışla 43,2’ye fırladı. Hazine vergi tahsilatı yapamıyor. Bütçeyi kurtaranlar ise zorunlu alışverişleri ve ödedikleri faturalarla bir yandan da vergi ödeyen yoksul halk kesimleri.
2020 Nisan ayı içinde 108,4 milyar lira harcama yapan Hazine buna karşılık 65,2 milyar lira gelir elde edebildi. Böylece bütçe sadece Nisan ayı içinde 43,2 milyar lirayı buldu. Bu tutar 2018 Nisan ayında verilen bütçe açığının tam 15 katı.
Son verilerle beraber Ocak-Nisan arasındaki toplam bütçe açığı da böylece 72,8 milyar lirayı bulmuş oldu. Böylece 2018 boyunca verilen 72,8 milyar liralık toplam bütçe açığına denk açık 2020’nin ilk 4 ayında verildi. 2020 yılı için hedeflenen bütçe açığı ise 138,9 milyar liraydı. Böylece hedeflenen açığın yüzde 52’si ilk 4 ayda tamamlandı. Üstelik Mayıs ve Haziran aylarında ise açığın daha da büyümesi bekleniyor.
Nisan’da bütçe giderleri yüzde 42.7 artarak 108.4 milyar TL, gelirler yüzde 13.1 artarak 65.2 milyar TL oldu. Bütçe açığı yüzde 135.8 artarak 43.2 milyar lira, faiz dışı açık yüzde 97.6 artarak 26.1 milyar liraya ulaştı.
Bütçede son durum:
- İlk 4 ayda giderler 393.8 milyar TL, gelirler 321 milyar TL oldu. Bütçe açığı ise 72.8 milyar liraya yükseldi. Üstelik bu açık ocak ayında Merkez Bankası’ndan yapılan 40.5 milyar liralık aktarıma karşın gerçekleşti. Eğer bu aktarım olmasaydı yıllık açık hedefi olan 138.9 milyar liraya ilk 4 ayda çok yaklaşılacaktı.
- Faiz harcamaları Nisan’da yüzde 235 artarak 17 milyar TL, faiz hariç harcamalar 91.3 milyar TL oldu. Geçen yılın 4 ayında 38.4 milyar lira olan faiz giderleri bu yıl 55.2 milyar liraya çıktı.
- Nisan 2019’da 33.3 milyar lira olan cari transfer bu yıl 51.4 milyar liraya yükseldi. İlk 4 ayda 131.6 milyar liradan 174.2 milyar liraya fırladı. Mart’ta 7 milyar lira olan görev zararı da Nisan’da 18.3 milyar liraya çıktı.
- Geçen yıl Nisan’da 48.7 milyar lira olan vergi gelirleri bu yıl Nisan'da yüzde 0.7 artışla 49.1 milyar liraya çıktı. Nisan’da vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı geçen yıl yüzde 6.4 iken, bu yıl yüzde 6.3 oldu.
- Geçen yıl Nisan’da 14.2 milyar lira olan gelir vergisi geliri bu yılın aynı ayında 12.1 milyar liraya geriledi. Banka ve sigorta muameleleri vergisi de 2 milyar liradan 1.9 milyar liraya düştü.
- Vergiyi Nisan’da yurttaş sırtladı. Dahilde alınan KDV 4.2 milyar liradan 9.1 milyar liraya, ÖTV 10.5 milyar liradan 12.9 milyar liraya yükseldi. Geçen yılın 4 ayında 203 milyar lira olan vergi gelirleri bu yılın aynı döneminde 225.2 milyar liraya çıktı.
- Mal ve hizmet alım giderleri Nisan’da 5.8 milyar lira, 4 ayda 21.4 milyar lira oldu. Mart’ta 35.3 milyon lira olan temizlik malzemesi alımları Nisan’da 80.7 milyon liraya, tıbbi malzeme ve ilaç alımları 167.7 milyon liradan 335.9 milyon liraya yükseldi.
- “Örtülü ödenek” harcamaları, Nisan’da 124.9 milyon lira, 4 ayda 690.1 milyon lira oldu.
- Devletin kiralar için ödediği miktar Mart’ta 123.7 milyon lira iken Nisan’da 336.5 milyon liraya, hizmet binaları için ödenen kiralar 37.6 milyon liradan 217.7 milyon liraya çıktı.
- SGK’nın görev zararı Mart’ta 5.9 milyar liraydı, Nisan’da 17.6 milyar lira oldu.
- Aylık zarar 34.2 milyar lira. SGK’ya Nisan’da 14.9 milyar, 4 ayda 43.5 milyar lira Hazine yardımı yapıldı.
- Kâr amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler Nisan’da 213.7 milyon lira, hanehalkına yapılan transferler 5 milyar lira, sosyal amaçlı transferler 2.8 milyar lira oldu.
Her 100 liralık verginin yüzde kaçını kim karşıladı:
- 24,7 lirasını: Gelir vergisi mükellefleri
- 1,8 lirasını: Kurumlar vergisi mükellefleri
- 16,9 lirasını: KDV mükellefleri
- 10,8 lirasını: Tütün ürünü satan ÖTV mükellefleri
- 2,6 lirasını: Otomobil satan ÖTV mükellefleri
- 9,8 lirasını: Petrol ve doğalgaz satan ÖTV mükellefleri
- 1,8 lirasını: İçki satan ÖTV mükellefleri
- 1,3 lirasını: Diğer ÖTV mükellefleri
- 2,9 lirasını: Damga vergisi mükellefleri
- 27,4 lirasını: BSMV, MTV, Gümrük Vergisi, Şans Oyunları, Özel İletişim Vergisi ve Harç mükellefleri ödedi.
Bütçe açığı Nisan’da yüzde 135.8 artarak 43,2 milyar lira açık verdi. İlk 4 ayda 33.6 artarak 72.8 milyar lira oldu. Bu tutar geçen yılın aynı ayından yüzde 136 daha fazla. 2 yıl öncesinin ise tam 15 katı. Açığın en önemli sebebi ise geçen yıl alınan borcun faizleri. Nisan ayında toplam 17 milyar lira faiz ödemesi yapıldı. Yıllık açık hedefinin yarısı 4 ayda aşıldı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Nisan ayına ilişkin bütçe verilerini yayımladı. Geçen yıl rekor kıran bütçe açığı bile bu yıl mumla aranıyor. 2019 Nisan’da 18,3 milyar lira olan bütçe açığı 2020 Nisan’da yüzde 136 artışla 43,2’ye fırladı. Hazine vergi tahsilatı yapamıyor. Bütçeyi kurtaranlar ise zorunlu alışverişleri ve ödedikleri faturalarla bir yandan da vergi ödeyen yoksul halk kesimleri.
2020 Nisan ayı içinde 108,4 milyar lira harcama yapan Hazine buna karşılık 65,2 milyar lira gelir elde edebildi. Böylece bütçe sadece Nisan ayı içinde 43,2 milyar lirayı buldu. Bu tutar 2018 Nisan ayında verilen bütçe açığının tam 15 katı.
Son verilerle beraber Ocak-Nisan arasındaki toplam bütçe açığı da böylece 72,8 milyar lirayı bulmuş oldu. Böylece 2018 boyunca verilen 72,8 milyar liralık toplam bütçe açığına denk açık 2020’nin ilk 4 ayında verildi. 2020 yılı için hedeflenen bütçe açığı ise 138,9 milyar liraydı. Böylece hedeflenen açığın yüzde 52’si ilk 4 ayda tamamlandı. Üstelik Mayıs ve Haziran aylarında ise açığın daha da büyümesi bekleniyor.
Nisan’da bütçe giderleri yüzde 42.7 artarak 108.4 milyar TL, gelirler yüzde 13.1 artarak 65.2 milyar TL oldu. Bütçe açığı yüzde 135.8 artarak 43.2 milyar lira, faiz dışı açık yüzde 97.6 artarak 26.1 milyar liraya ulaştı.
Bütçede son durum:
- İlk 4 ayda giderler 393.8 milyar TL, gelirler 321 milyar TL oldu. Bütçe açığı ise 72.8 milyar liraya yükseldi. Üstelik bu açık ocak ayında Merkez Bankası’ndan yapılan 40.5 milyar liralık aktarıma karşın gerçekleşti. Eğer bu aktarım olmasaydı yıllık açık hedefi olan 138.9 milyar liraya ilk 4 ayda çok yaklaşılacaktı.
- Faiz harcamaları Nisan’da yüzde 235 artarak 17 milyar TL, faiz hariç harcamalar 91.3 milyar TL oldu. Geçen yılın 4 ayında 38.4 milyar lira olan faiz giderleri bu yıl 55.2 milyar liraya çıktı.
- Nisan 2019’da 33.3 milyar lira olan cari transfer bu yıl 51.4 milyar liraya yükseldi. İlk 4 ayda 131.6 milyar liradan 174.2 milyar liraya fırladı. Mart’ta 7 milyar lira olan görev zararı da Nisan’da 18.3 milyar liraya çıktı.
- Geçen yıl Nisan’da 48.7 milyar lira olan vergi gelirleri bu yıl Nisan'da yüzde 0.7 artışla 49.1 milyar liraya çıktı. Nisan’da vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı geçen yıl yüzde 6.4 iken, bu yıl yüzde 6.3 oldu.
- Geçen yıl Nisan’da 14.2 milyar lira olan gelir vergisi geliri bu yılın aynı ayında 12.1 milyar liraya geriledi. Banka ve sigorta muameleleri vergisi de 2 milyar liradan 1.9 milyar liraya düştü.
- Vergiyi Nisan’da yurttaş sırtladı. Dahilde alınan KDV 4.2 milyar liradan 9.1 milyar liraya, ÖTV 10.5 milyar liradan 12.9 milyar liraya yükseldi. Geçen yılın 4 ayında 203 milyar lira olan vergi gelirleri bu yılın aynı döneminde 225.2 milyar liraya çıktı.
- Mal ve hizmet alım giderleri Nisan’da 5.8 milyar lira, 4 ayda 21.4 milyar lira oldu. Mart’ta 35.3 milyon lira olan temizlik malzemesi alımları Nisan’da 80.7 milyon liraya, tıbbi malzeme ve ilaç alımları 167.7 milyon liradan 335.9 milyon liraya yükseldi.
- “Örtülü ödenek” harcamaları, Nisan’da 124.9 milyon lira, 4 ayda 690.1 milyon lira oldu.
- Devletin kiralar için ödediği miktar Mart’ta 123.7 milyon lira iken Nisan’da 336.5 milyon liraya, hizmet binaları için ödenen kiralar 37.6 milyon liradan 217.7 milyon liraya çıktı.
- SGK’nın görev zararı Mart’ta 5.9 milyar liraydı, Nisan’da 17.6 milyar lira oldu.
- Aylık zarar 34.2 milyar lira. SGK’ya Nisan’da 14.9 milyar, 4 ayda 43.5 milyar lira Hazine yardımı yapıldı.
- Kâr amacı gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler Nisan’da 213.7 milyon lira, hanehalkına yapılan transferler 5 milyar lira, sosyal amaçlı transferler 2.8 milyar lira oldu.
Her 100 liralık verginin yüzde kaçını kim karşıladı:
- 24,7 lirasını: Gelir vergisi mükellefleri
- 1,8 lirasını: Kurumlar vergisi mükellefleri
- 16,9 lirasını: KDV mükellefleri
- 10,8 lirasını: Tütün ürünü satan ÖTV mükellefleri
- 2,6 lirasını: Otomobil satan ÖTV mükellefleri
- 9,8 lirasını: Petrol ve doğalgaz satan ÖTV mükellefleri
- 1,8 lirasını: İçki satan ÖTV mükellefleri
- 1,3 lirasını: Diğer ÖTV mükellefleri
- 2,9 lirasını: Damga vergisi mükellefleri
- 27,4 lirasını: BSMV, MTV, Gümrük Vergisi, Şans Oyunları, Özel İletişim Vergisi ve Harç mükellefleri ödedi.
