iskoçya

İskoçya’da bağımsızlık talebi yükseliyor
İskoçya Başbakanı Sturgeon ‘bağımsızlık isteyen sesimiz engellenemez’ dedi. B irleşik Krallık Yüksek Mahkemesi, İskoçya yönetiminin, İngiltere parlamentosunun onayı olmadan ikinci kez bağımsızlık referandumuna gitme talebini oy birliğiyle reddetti. Mahkemenin kararını okuyan Yargıç Lord Reed, İskoçya'ya öz yönetim hakkı veren Anayasal düzenlemeye göre İskoçya Parlamentosu'nun yetkilerinin sınırları olduğunu ve iki ülke arasındaki birliğin kaderine ilişkin konularda Londra'daki Birleşik Krallık Parlamentosu'na verilmiş olan yetkileri kullanamayacağına hükmetti. ‘Sesimiz engellenemez’ İskoçya yönetiminin Başbakanı Nicola Sturgeon karardan sonra yaptığı paylaşımda "İskoçya'nın demokrasi talebi reddedilemeyecek. Bugün verilen karar İskoçya'nın bağımsızlık isteyen sesinin yükselmesini bir yönden engelleyebilir ama demokrasilerde sesimiz engellenemez ve engellenemeyecek. İskoçya'ya Londra'nın onayı olmadan kendi geleceğini belirleme hakkı vermeyen bir yasa, Birleşik Krallık'ın gönüllü bir ortaklık olduğu fikrinin gerçek dışı olduğunu ortaya koyuyor ve bağımsızlık talebini güçlendiriyor." dedi. Basın toplantısı düzenleyen Sturgeon mahkemenin kararının sadece yasaya uygunluk yönünden alındığını vurgulayarak, siyaseten bağımsızlık talebini demokratik yollardan yükseltmeye devam edeceklerini ortaya koydu. Bağımsız talepleri susmadı Bölge yönetiminin başbakanı Nicola Sturgeon referandumun gelecek yıl 19 Ekim tarihinde yapılmasını teklif etmiş ancak İngiltere hükümeti buna onay vermeyi reddetmişti. Muhafazakar hükümetin son başbakanı Rishi Sunak da dahil birbirini izleyen liderleri, içeride yüksek enflasyon krizi, dışarıda da Ukrayna savaşıyla uğraşırken ülkenin bir bağımsızlık referandumunu kaldıramayacağını, 2014 referandumu sonucuna saygı gösterilmesi gerektiğini savundular. Bugün mahkemenin kararı ve İskoçya yönetimi başbakanı Nicola Sturgeon'un kararla ilgili yorumu sonrasında İskoçya'nın bir çok kent ve kasabasında gösteriler yapılması planlanıyor. İngiltere ikinci referandumu engelliyor İskoçya'da aslında 2014 yılında bağımsızlık konusunda bir referandum yapılmış, seçmenlerin yüzde 55'i Birleşik Krallık içinde kalma yönünde oy kullanmıştı. İngiltere hükümeti ikinci bir referanduma gidilmesine karşı çıkıyor. Ancak bölge yönetimindeki İskoç Ulusal Partisi, İskoç seçmenin 2016'da yapılan Brexit referandumunda Avrupa Birliği'nden çıkışa karşı oy kullandığına dikkat çekerek, koşulların temelden değiştiğini ve yeniden referandum hakkı doğduğunu savunuyor.
iskoçya regl ürünlerini ücretsiz yapan ilk ülke oldu
İskoçya, regl ürünlerini ücretsiz yapan ilk ülke oldu İskoçya, hijyenik ped gibi regl hijyen ürünlerini herkes için ücretsiz hale getiren ilk ülke oldu. İskoçya'da meclis oy birliğiyle, Regl Ürünleri (Ücretsiz Tedarik) Yasası'nı onayladı. Yerel yetkililer, ihtiyacı olan herkese tampon ve hijyenik pedleri ücretsiz olarak sağlayacak. Regl ürünlerinin ücretsiz tedarik edilmesine dair yasa tasarısı İşçi Partisi Milletvekili Monica Lennon tarafından sunulmuştu. Lennon, yasanın koronavirüs salgını döneminde daha da önemli hale geldiğini belirterek "Regl, pandemide durmaz. Bu nedenle, halkın tampon, ped ve yeniden kullanılabilir ürünlere erişimini sağlamak hiç bu kadar önem arz etmemişti" dedi. İskoçya, regle dair ürünlerin okullarda ve üniversitelerde ücretsiz bir şekilde erişilebilir olmasını sağlayan ilk ülke oldu. Bu uygulamanın dünyada başka bir örneği bulunmuyor. İskoçya'da kabul edilen tasarıyla bu ürünlere ihtiyaç duyan herkes, onları ücretsiz edinebilecek. İki yıl içinde yasalaşması beklenen tasarıda ürünlerin nasıl dağıtılacağına ilişkin yöntem araştırmasının da devam ettiği belirtildi. Yerel yönetimlerin ihtiyacı olanlara ücretsiz şekilde ürünleri sunacağı sistemin 2 yıl içinde uygulamaya geçmesi bekleniyor. “Regl yoksulluğu” nedir? Ortalama beş gün süren bir menstrual dönemde kişi başı hijyen harcamaları 8 sterline (85 lira) çıkabiliyor. Toplumdaki bütün bireyler bunu karşılayacak gelire sahip olmayabilir. “Regl yoksulluğu”, ihtiyaç duyulan hijyen ürünlerine maddi sebeplerden dolayı ulaşamamaya ya da ulaşmakta zorluk çekilmesi durumunda kullanılan bir tanım. İskoçya'da Young Scot tarafından yapılan bir çalışmaya göre çoğunluğu kız çocuklarından ve genç kadınlardan oluşan 2 binden fazla insan regl hijyen ürünlerine ulaşmakta maddi sorunlar yaşıyor. İngiltere genelinde ise kız çocuklarının yaklaşık yüzde 10'u bu ürünleri alamıyor, yüzde 15'i ise satın alırken maddi zorluklar yaşarken 19'u daha ucuz ve uygun olmayan ürünlere yönelmek zorunda kalıyor. Ayrıca bu tasarıyla kız çocuklarının regl ürünü alırken yaşadıkları utancın da önüne geçileceği ifade ediliyor. Yine İngiltere'de yapılan araştırmalara göre yaşları 14 ve 21 arasında değişen genç kadınlar ve kız çocukların yüzde 71'i regl ürünleri alırken utandıklarını belirtiyor.  
İskoçya'nın Birleşik Krallık'tan ayrılıp ayrılmayacağının oylandığı refarandumdan az farkla da olsa hayır oyu çıktı. Dün gece yerel saatle 22.00'de kapanan sandıkların sayımı büyük oranda bitti. Kesin olmayan sonuçlara göre seçime bağımsızlık oylamasında, “Hayır” oyu verenler toplam seçmenin yüzde 55,4 iken, "evet" oyu verenler yüzde 44,6'da kaldı. Toplam 2 bin 608 seçim merkezinde gerçekleşen referanduma oy kullanmak için kayıt yaptıran seçmen sayısı, toplam seçmenin yüzde 97'si ile yüksek bir orandaydı. Seçimde ilk kez 16 yaşındaki seçmenler de oy kullandı. İskoçya'nın büyüklükte birinci, Britanya Krallığı'nın üçüncü kenti olan Glasgow'da halk yüzde 53,5 ile bağımsızlıktan yana oy kullandı. Öte yandan bağımsızlık yanlılarının seçim sonuçlarına rağmen uzun yıllardır mücadele ettikleri bağımsızlık talebini devam ettirecekleri ve konunun İskoçya gündemindeki sıcaklığını korumaya devam etmesi bekleniyor.          
İskoçya tarihinin en önemli seçimlerinden birini yapıyor. İskoçya bağımsızlık için sandıkta. İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’yı kapsayan Birleşik Krallık’tan ayrılmak isteyen ve Londra’daki Muhafazakar Parti’nin politikalarından rahatsız olan İskoçlar, 307 yıllık tarihi birliğin sonlanmasını ve kendi anayasalarını yapabilecekleri bağımsız bir İskoçya istiyor. Perşembe günü saat 09.00′da başlayan ve 24.00′da sona erecek olan referandumda İskoçlar bağımsızlık konusunda evet yada hayır diyecekler. Anketlerde İskoçya’nın bağımsızlığını isteyenlerin önde olduğu görülse de Birleşik Krallık’ta kalmak isteyenlerin oyları da hemen hemen ‘Evet’ oyu ile eşit. Anketlere göre yüzde 8 ila yüzde 11 arasında olan kararsızların oyları referandum sonucu için belirleyici olacak. Toplam 4 milyon 200 bin kişinin oy kullanacağı ülkede 16 yaş ve üstündeki herkesin oylamaya katılma hakkı bulunuyor.