Bilindiği gibi, Temmuz 2022’den itibaren en düşük emekli maaşı 3.500 TL, asgari ücret ise 5.500 TL olarak ödenmektedir.
Ocak 2023’ten itibaren ödenecek olan yeni asgari ücretin belirlenmesi için görüşmelere başlanmıştır.
En düşük emekli maaşının ne kadar olacağı ise TÜİK’in 3 Ocak 2023’te açıklayacağı Aralık 2022 enflasyon oranına göre belirlenecektir.
Ancak, 10 milyon civarında işçiye ödenen asgari ücret ve 2 milyondan fazla emekliye ödenen en düşük emekli maaşı ne yazık ki bugüne dek insanca yaşamayı sağlayacak düzeyde olmamıştır.
Maalesef, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da, işçilerin, memurların ve emeklilerin neredeyse tamamı yoksulluk sınırının altında, milyonlarcası ise asgari ücretin ve açlık sınırının altında maaş almaya devam edecektir.
Bu nedenle, “Asgari Değil, İnsanca Yaşam” ilkesine göre, çalışanların ve emeklilerin insanca yaşam talebinin karşılanması için, asgari ücretin ve en düşük emekli maaşının nasıl hesaplanması ve ne kadar olması gerektiği aşağıdaki şekilde formüle edilebilir diye düşünüyorum.
Asgari ücret ve en düşük emekli maaşı nasıl hesaplanmalı ve en az ne kadar olmalıdır?
İşçi ve memur sendikaları açlık ve yoksulluk sınırı araştırmaları:
TÜRK-İŞ / Kasım 2022
Açlık sınırı: 7.785 TL
Yoksulluk sınırı: 25.365 TL
Açlık yoksulluk ortalaması: 16.575 TL
DİSK Birleşik Metal-İş / Ekim 2022
Açlık sınırı: 7.552 TL
Yoksulluk sınırı: 26.123 TL
Açlık yoksulluk ortalaması: 16.837 TL
Birleşik Kamu-İş / Kasım 2022
Açlık sınırı: 8.657 TL
Yoksulluk sınırı: 25.422 TL
Açlık yoksulluk ortalaması: 17.039 TL
KESK - BES / Ekim 2022
Açlık sınırı: 8.570 TL
Yoksulluk sınırı: 27.920 TL
Açlık yoksulluk ortalaması: 18.245 TL
Sendikaların açlık ve yoksulluk ortalamaları:
Açlık sınırı: 8.141 TL
Yoksulluk sınırı: 26.207 TL
Asgari ücret ve en düşük emekli maaşı: 17.174 TL (Açlık yoksulluk ortalaması)
Asgari değil, insanca yaşam!
Milletvekili, bakan, bürokrat ve emekli milletvekilleri dahil üst düzeyden emekli maaşı almakta olan çeşitli kademelerdeki devlet yöneticilerine ödenen emekli maaşları düşünüldüğünde, asgari ücretin ve en düşük emekli maaşının yukarıda hesaplandığı gibi
en az 17.174 lira olarak ödenmesinin daha adil ve insanca olduğunu düşünüyorum.
Dolayısıyla, işçi sendikalarının asgari ücretin hesaplanmasında, emekli sendikalarının ise en düşük emekli maaşının hesaplanmasında nasıl bir yöntem izlenmesi gerektiğine ilişkin somut rakamlar ve veriler üzerinden tartışma yürütmelerinin daha gerçekçi ve bilimsel olduğu kanısındayım.
Bu durumda, hem en düşük emekli maaşı asgari ücretle eşitlenmiş olacaktır. Hem de gerek asgari ücret ve gerekse en düşük emekli maaşı açlık sınırının üzerinde ve hiç değilse yoksulluk sınırına yakın bir düzeyde belirlenmiş olacaktır.
Böylece, işçi, memur ve emekli sendikaları, çalışanlar ve emekliler için “Asgari değil, insanca yaşam” ilkesinin hayata geçirilmesi yolunda önemli bir başarı sağlayarak, var olan sendikal örgütlenmenin büyümesi ve güçlenmesi yolunda kazanım elde edebilirler.
- Selim Dikel
