Gönül Tol

25 Şub 2016
Amerika için Türkiye artık ne 'model' ne de 'stratejik' müttefik.
 
AKP hükümetleri döneminde Amerika ile ilişkiler çeşitli dönemlerde gerildi.

Soğuk Savaş sonrasında ikili ilişkilerdeki en büyük gerilim, koalisyon güçlerine Türkiye topraklarını, Türk askerine de Irak'ın kapısını açacak 1 Mart tezkeresinin mecliste reddedilmesi ile yaşandı.

Dönemin Amerikan Başkanı George Bush, yıllar sonra yazdığı kitabında hayal kırıklığını "Şimdiye kadar yaptığımız en önemli taleplerimizden birinde, NATO müttefikimiz Türkiye, Amerika'yı yarı yolda bıraktı" sözleriyle anlatmıştı.

Tezkerenin ardından yaşanan, Türk askerlerinin Amerikan askerlerince Irak’ın Süleymaniye kentinde başlarına çuval geçirilip 60 saat boyunca sorguya çekilmeleri hadisesi, 1 Mart tezkeresinin ikili ilişkilerde yarattığı gerilimin derinliğini gözler önüne seriyordu.

İlişkilerdeki ikinci büyük gerilim 2010 yılında yaşandı.

18 Kas 2015

2011'den bu yana Fransa'nın Suriye politikasının ana ekseni Esad'ın devrilmesi oldu. Charlie Hebdo saldırısının ardından dahi Hollande Esad'ı en az IŞİD kadar büyük bir sorun olarak görmeye devam etti. Fakat son saldırının ardından Fransız parlamentosunda yapılan tartışmalar gösteriyor ki Hollande Suriye'deki önceliklerini değiştirmeye zorlanacak.
Paris saldırısı IŞİD hakkında bize neler söylüyor?

IŞİD hiç bir zaman amacı sadece Batı’yı terör saldırılarıyla dize getirmek olan basit bir terör örgütü olmadı.

IŞİD ‘devlet’ olma iddiasında oldu.

Kendisini destekleyenlere, kendi saflarında savaşanlara bir ‘İslam devleti’ vaat etti.

Irak ve Suriye’de kontrol ettiği geniş alanda vergi topladı, güvenliği sağladı, altyapı, sağlık ve eğitim hizmetleri verdi.

11 Kas 2015

Amerika neden Kürtlerin kontrol ettiği alanda konuşlandırılmak üzere 50 Amerikan askerini kuzey Suriye'ye gönderiyor?

Geçen hafta Amerika’dan ilginç bir açıklama geldi.

Amerika’nın IŞİD'e yönelik operasyonlarının koordinasyonunu sağlayan Albay Steve Warren, Suriye’de IŞİD’e karşı savaşan Kürt güçlere, yani YPG’ye, bugüne dek hiç silah vermediklerini ve bundan sonra da vermeyeceklerini açıkladı.

Silahların yeni kurulan Suriye Demokratik Güçleri içerisindeki Arap Koalisyonu’na gittiğini ve bu gruba gitmeye devam edeceğini söyledi.

Türkiye, Amerika’nın kararından memnuniyet duyduğunu açıkladı.

Oysa durum tam da Warren’ın söylediği gibi değil bence.

Amerika’nın böyle bir açıklamayla ne yapmaya çalıştığı açık.

İncirlik’i kullandığı bir dönemde, açık açık YPG’ye silah veriyoruz ve vermeye devam edeceğiz diyerek Türkiye’yi kızdırmak istemiyor.

05 Ağu 2015

PKK ve Türkiye'nin çatışma ortamına geri dönme kararı, iki tarafın da bölgesel çıkarları göz önüne alındığında, büyük bir hata. Hem PKK hem de Türkiye kendi bindiği dalı kesiyor...

PKK ve devlet arasındaki ateşkesin sona erdirilmesi hem PKK’nın hem de hükümetin bölge politikasının altını oyacak bir gelişme.

Hükümet PKK’ya yüklenerek milliyetçi oyları devşirmeyi, HDP’yi zayıflatmayı amaçlıyor olabilir fakat bu politika Türkiye’nin Suriye ve Irak’ta kendi ayağına kurşun sıkması demek.

Aynı şekilde PKK’nın da Türkiye ile yeniden çatışmanın içine girmesi, 2014 yılından bu yana hem bölgede hem de uluslararası arenada elde ettiği kazanımlarını zora sokabilir.

Çatışmanın hükümetin bölge politikası için yaratacağı komplikasyonlarla başlayalım.

Türkiye günlerdir kuzey Irak’taki PKK hedeflerini bombalıyor.

PKK’nın bölgedeki gücünün kırılmasının IŞİD’i güçlendireceği aşikar.

29 Tem 2015

Başbakan Davutoğlu ve hükümet yanlısı gazeteler İncirlik kararının Amerika ile Türkiye arasındaki 'yaklaşım farklılıklarının giderilmesinin ardından geldiğini' söylüyor. Fakat aslında o farklılıklar giderilmiş değil.

Suruç saldırısı IŞİD’in Türkiye için Batı için olduğundan çok daha büyük bir tehdit oluşturduğunun son tezahürü.

Washington’ın başını çektiği IŞİD karşıtı koalisyon uzun zamandır Türkiye’yi bu gerçeği görmeye ikna etmeye çalışıyordu.

İncirlik üssünü IŞİD karşıtı koalisyonda kullanmak üzere açması için Ankara’ya baskı yapıyordu.

Ankara ise IŞİD karşıtı koalisyona kendi ulusal çıkarlarının da gerektirdiği ölçüde katılma konusunda ayak sürümüş, İncirlik üssünü kullanıma açmak için çeşitli şartlar öne sürmüştü.

Neydi bu şartlar?

Obama yönetiminin IŞİD’i olduğu kadar Esad rejimini de hedef alması ve Amerika’nın Suriye içinde uçuşa yasaklı bölge kurması.

11 Haz 2015

Yeni Meclis aritmetiğini düşünelim. Zayıflamış bir AKP, Suriye'de, Irak'ta, IŞİD'e karşı mücadelede Washington ile ne ölçüde yakın çalışabilir?

7 Haziran seçimleri Batı’da büyük yankı buldu.

Türkiye’deki otoriter gidişattan endişe duyan Avrupa Birliği için seçim sonrası  ortaya çıkan siyasi tablo memnuniyet verici.  

Oldukça gergin ve antidemokratik şartlarda geçen bir kampanya süreci sonrasında seçimlere hile karışmamış olması ve sandıktan zayıflamış bir AKP çıkması Avrupa Birliği açısından sevindirici.  

Avrupa nezdinde memnuniyet verici bir başka gelişme HDP’nin barajı geçmiş olması ve Kürt siyasi hareketinin parlamentoda temsili.

Avrupa Birliği seçim sonuçlarını Türk demokrasisi çerçevesinden değerlendirirken Washington meseleye bölgesel politika, özellikle de Suriye perspektifinden bakıyor. Bu nedenle seçimlerin ortaya çıkardığı tablo Amerika için Avrupa için olduğu kadar parlak değil.