Tüketici Hakları Derneği THD), koronavirüs salgını ile birlikte günlük yaşamımızın bir parçası haline gelen maskeler ile ilgili bir açıklama yayınladı. "Maskelerdeki belirsizlik ve güvensizlik giderilsin!.." başlıklı açıklamada, kullandığımız maskelerin ne kadar standart dışı ve güvenilmez olduğu vurgulandı. Açıklamada, yetkili kurumların belirsizliği ortadan kaldırmakla sorumlu olduğu da dile getirildi.
• Koronaya karşı tüketicilerin hangi maskeyi kullanacağı bilinmiyor, bu konuda yasal ve resmi bir düzenleme yok
•Ürün güvenliği mevzuatına göre, piyasaya güvensiz maske sürülemez
• Koronaya karşı kullanılacak maskelerin özellikleri, kullanım koşulları belirlenmeli ve kamuoyuna açıklanmalı
• Maskelere karşı denetimler sıklaştırılmalı
• Koronaya karşı kullanılan maske numuneleri periyodik olarak test edilip sonuçlar kamuoyuna açıklanmalı
• Piyasada bulunan güvensiz maskeler toplanıp imha edilerek tüketiciler bilgilendirilmeli
• Asgari ücretin altında geliri olanlara, hiç geliri olmayanlara, işsizlere ve ailelerine ücretsiz maske verilsin
• Tüm tüketiciler adına Sağlık Bakanlığını, Ticaret Bakanlığını, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını göreve çağırıyoruz
Açıklama metni:
Koronaya karşı kullanılan maskelerde bir belirsizlik ve güvensizlik vardır. Yapılan araştırma ve incelemelerde belirsizlik ve güvensizlik yaygın durumdadır. Bu konuda, Derneğimizin Gaziantep Şube Başkanı Eczacı Bülent Yılmaz’ın yapmış olduğu araştırma sonuçları ile basın açıklaması ektedir.
Koronaya karşı kullanılan maskelerin teknik özelliklerinin ne olduğu, ne olması gerektiği ve tüketicilerin koronaya karşı hangi maskeleri kullanmaları gerektiği bilinmiyor.
Bununla birlikte, maskelerin üretim, dağıtım, pazarlama ve tüketicilere satış koşulları, ambalajlama kriterleri - kıstasları, maske ambalajlarında hangi bilgilerin olması gerektiği, maskelerin tüketiciler tarafından nasıl kullanılması gerektiği bilinmiyor. Tüm bu konularda yasal ve resmi bir düzenleme bulunmamaktadır.
Koronaya karşı kullanılan maskeler konusunda yukarıda açıklanan belirsizliklerin, sorunların giderilmesi gerekmektedir. Bunun için koronaya karşı kullanılacak maskelerin;
a) Piyasaya güvenli olarak arz edilmesi zorunluluğu vardır.
b) Teknik özellikleri ve güvenlik kıstasları - kriterleri belirlenerek kamuoyuna açıklanmalı ve tüketiciler bilgilendirilmelidir.
c) Üretim, dağıtım, pazarlama, tüketicilere satış koşulları belirlenip açıklanmalıdır.
d) Ambalajlama kriterleri - kıstasları, ambalajlarda hangi bilgilerin olması gerektiği belirlenip açıklanmalıdır.
e) Tüketiciler tarafından nasıl kullanılması gerektiği belirlenip açıklanmalıdır.
4703 Sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun’un 5.maddesinde “ürünlerin piyasaya arzında üreticilerin ve dağıtıcıların yükümlülükleri” belirlenmiştir.
Bu hükme göre, üreticiler ve dağıtıcılar, piyasaya güvenli ürünleri arz etmek zorundadırlar. Piyasaya güvensiz ürün sürülmüşse, bu ürünlerin toplatılması, bertarafı konusunda üretici ve dağıtıcılar gerekli önlemleri almakla yükümlüdürler.
4703 Sayılı Kanun’un “Piyasa Gözetimi ve Denetimi, Ürünün Piyasaya Arzının Yasaklanması, Toplatılması ve Bertarafı” başlığı altındaki 4.Bölümün 10. ve 11. Maddelerinde yetkili kamu kuruluşlarının görev ve sorumlulukları belirlenmiştir.
Buna göre, koronaya karşı kullanılan maskelerin üretimi, dağıtımı, pazarlaması ve tüketicilere satılması sürecindeki denetimler sıklaştırılmalı, gerekli yasal ve idari önlemler alınmalı ve yaptırımlar uygulanmalıdır.
“Piyasadan toplatılan ve bertaraf edilen ürünler hakkında ülke genelinde dağıtımı yapılan iki gazete ile ülke genelinde yayın yapan iki televizyon kanalında ilanı suretiyle, risk altındaki tüketicilere duyuru yapılması sağlanır” hükmünün gereği yapılmalıdır.
Üretici ve dağıtıcı firmaların yasal görev ve sorumlulukları kapsamında, yetkili kamu kuruluşlarının müdahalesi ile maske numunelerinin periyodik olarak test ettirilip sonuçlarının kamuoyuna - tüketicilere açıklanması sağlanmalıdır.
Asgari ücretin altında geliri olanlara, hiç geliri olmayanlara, işsizlere ve ailelerine koronaya karşı kullanılan maskeler ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından ücretsiz verilsin.
Tüketici Hakları Derneği olarak, tüm tüketiciler adına Sağlık Bakanlığını, Ticaret Bakanlığını, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını göreve çağırıyoruz.
