koronavirüs

İhracat yasağının cezası üreticiye kesilmesin, ihtiyaç fazlası ihraç edilsin Tarım Bakanlığı yanlış hesap yapmış. Depolarda iç tüketimden daha fazla limon var. Doğru verilerle yeniden tespit yapılmalı ve ihtiyaç fazlası limon ihraç edilmeli. Bu yapılmayacaksa ve ihracat yasağında ısrar ediliyorsa, üreticinin zararı mutlaka karşılanmalı. Türkiye, koronavirüs sürecinde tarım ürünleri ihracatına önemli bir kısıtlama getirmedi. Bugüne kadar sadece 3 üründe ihracat kısıtlaması uygulandı. İlk olarak 7 Ocak 2020’de henüz koronavirüs vakası görülmeden yaklaşık 2 ay önce soğan ve patates ihracatı ön izne bağlandı. İlk vakanın çıkmasından yaklaşık bir ay sonra ise limon ihracatına bir kısıtlama getirildi. Patates ve soğanda ihracat yasaklanırken, ithalat devam etti. Hasat öncesi yapılan ithalat üreticiye zarar verdi. Soğan ihracatındaki kısıtlama 29 Nisan itibariyle kaldırıldı. İhracatçılara en fazla 250 ton ihracat yapma izni verileceği açıklandı. Fakat başvuru yapan her ihracatçıya 106 ton ihracat izni verildi. Limon ihracatına yönelik kısıtlama, 7 Nisan 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Ticaret Bakanlığı Tebliği ile resmileşti. Tebliğ ile limon ihracatı Tarım ve Orman Bakanlığının ön iznine bağlandı. Koronavirüsün küresel bir salgına dönüşmesi ile birlikte pek çok ülkede limon başta olmak üzere C vitamini içeren birçok ürüne yoğun talep oldu. Koronavirüse karşı koruyucu olduğu iddia edilince, limon en çok talep edilen ürün oldu. Tespitlerde yanlışlık var Tarım ve Orman Bakanlığı limon miktarını, iç piyasanın ihtiyacı ile ilgili bir çalışma yaptı. Bu çalışmadan sonra, üreticinin elindeki ve depolardaki limon miktarının yeni hasat dönemine kadar iç tüketime ancak yeteceği belirtilerek ihracata yasak getirildi. Ancak, gelişmeler gösteriyor ki, bakanlığın yaptığı tespitlerde bir yanlışlık var. Üreticinin elinde, depolarda ihtiyaçtan daha fazla limon var. Restoranların, otellerin kapalı olması, turizmin tamamen devre dışı kalması, yaklaşık 50 milyon turistin gelmeyeceği hesaba katılmamış. Bu nedenle elinde limon olan ve satamadığı için zarar eden üretici haklı olarak tepki gösteriyor. Üreticilerin iddiası, Ağustos ayına kadar Türkiye’nin ihtiyacını karşılayacak ve yaklaşık 60-70 bin ton da ihraç edilebilir limon var. Ağustos’ta Mayer çeşidi limonun hasadı başlayacak. Tüketiciyi korumak ve ihraç ettikten sonra daha pahalıya ithal edilmemesi için ihracat yasağının doğru karar olabileceğini daha önce yazmış ve söylemiştik. Ancak öyle görünüyor ki, Tarım Bakanlığı yanlış hesap yapmış. Depolarda iç tüketimden daha fazla limon var. Doğru verilerle yeniden tespit yapılmalı ve ihtiyaç fazlası limon ihraç edilmeli. Bu yapılmayacaksa ve ihracat yasağında ısrar ediliyorsa, üreticinin zararı mutlaka karşılanmalı. Fiyat düştü, üretici zorda İhracat yasağı üreticinin elindeki limonun fiyatını düşürdü. Mersin’de 35 yıldır limon yetiştiriciliği yapan okurumuz Şemsettin Usta gönderdiği mesajda özetle şunları söylüyor: “Ben 56 yaşında, ömrünü limon yetiştiriciliğine vermiş biriyim. Bildiğiniz üzere ihracat yasağı kondu limona. Limon fiyatı 6 liranın üzerine hiç çıkmadı Mersin’de. Fiyat 20 lira oldu diye basında öğrendik. Sizlerin bu yasağı savunması ve devamını istemesi bizleri çok çok üzmüştür. Bu yıl 1 kilo limonun kesimi, depolanması nakliye ve hamaliye giderleri, firesi ile yaklaşık kilo başına 3 lira. Şu an itibarı ile Ürgüp ve Mersin soğuk hava depolarında kilosu 3,5-4 lira arası. Böyle 1 ay daha giderse hepten zarardayız. Arabamızı mı, evimizi mi satacağımızı şaşırdık. Bankalara borçluyuz.” Bizi de eleştiren Şemsettin Usta, önlem alınmazsa ve üreticinin zararı karşılanamazsa gelecek sezon kimsenin limonu depolayacak hali kalmayacağını ve bu sene üreticinin ödediği bedeli gelecek yıl tüketicinin ödeyeceğini belirtiyor. Okurumuz haklı. İhracat yasağından en çok zararı üretici görüyor. Kilosunu 3 liraya mal ettiği limonu 3,5-4 liradan bile satamaz duruma geldi. Tüketici aynı limonu ortalama 11-12 liradan alıyor. İhracat pazarları kaybediliyor Limonla ilgili daha önce de yazdığımız gibi Türkiye, özellikle de Mersin ve Adana üretimde çok büyük başarılara imza attı. Türkiye, yıllık ortalama 1 milyon tonun üzerinde limon üretiyor. Bu üretimin de yarısından fazlasını ihraç ediyor. Ancak, uygulanan yasak ihracatçıları da olumsuz etkiliyor. İhracat pazarları kaybediliyor. Özellikle, Rusya pazarı kaybedilirse geri dönüşü çok zor olacaktır. Akdeniz Yaş Meyve ve Sebze İhracatçıları Birliği verilerine bakıldığında fiili olarak ihracat yasağı başlamadan önce ihracatın geçen yıla göre azaldığı görülüyor. Türkiye’nin limon ihracatı 2019 yılı Ocak- Mart döneminde 186 bin 977 ton olurken 2020’nin aynı döneminde yüzde 23 azalarak 143 bin 591 tona geriledi. Miktar olarak ihracat gerilemesine rağmen değer olarak yüzde 5 daha fazla döviz elde edildi. 2019’da ilk 3 aylık dönemde 88 milyon 847 bin dolar olan limon ihracatı 2020 yılının ilk 3 ayında yaklaşık 44 bin ton daha az ihracat yapılmasına rağmen 89 milyon 114 bin dolar oldu. Sezon itibariyle bakıldığında ise hem miktar hem de değer olarak düşüş yaşandığı görülüyor. İhracat sezonunun başladığı 2 Eylül 2018’den 31 Mart 2019’a kadar Türkiye’nin toplam limon ihracatı 519 bin 542 ton olarak gerçekleşti. 2 Eylül 2019- 31 Mart 2020 döneminde ise ihracat geçen sezona göre yüzde 28 azalarak 372 bin 888 tona geriledi. Değer olarak geçen sezon 245 milyon 362 bin dolar olan döviz girdisi bu sezon 220 milyon 930 bin dolara geriledi. Türkiye’nin en çok limon ihraç ettiği ülkelere bakıldığında ilk 3 ayda Rusya’ya yüzde 10, Irak’a yüzde 31, Romanya’ya yüzde 26 ve Suudi Arabistan’a ise yüzde 40 daha az ihracat yapıldı. İlk 5 ülke arasında sadece Ukrayna’ya ihracatta yüzde 10’luk artış var. Üretim artırılmalı Dünyada limona olan talep dikkate alındığında üretimi artıracak çalışmalar yapılmalı. İzmir Ticaret Odası Gıda İmalat Meslek Komitesi Başkanı Cemil Gökçen’in önerdiği gibi üretim bölgelerinde limon püresi, limon konsantresi üretecek tesisler kurulabilir. Iskarta olarak nitelendirilen veya ikinci el ürünler bu tesislerde katma değerli ürüne dönüştürülebilir. Katma değeri daha yüksek ürünlere yönelmek gerekiyor. Özetle, yapılması gereken doğru verilerle, üreticiyi, tüketiciyi ve ihracatçıyı koruyacak önlemlerin alınmasıdır. Türkiye’ye yetmeyecek diye alınan ihracat yasağının faturası çiftçiye kesilmemeli. İhracat yasağından doğan zararlar mutlaka karşılanmalı. Yoksa gelecek yıl hasat sonrası için 4-5 aylık tüketim için gereken limonu kimse depoya koymaz. Kaynak: Ali Ekber Yıldırım / Tarım Dünyası  

- “Çalışmazsak koronadan değil açlıktan ölürüz, ihtiyacımız olmasa işi bırakıp giderdik…”” - “Mevsimlik tarım işçilerinin tek sorunu maske değil. Tarlaya giderken sıkış tepiş araçlarda yolculuk yapıyorlar. Tarla sahipleri de trafik cezalarını ödemek istemiyor…” - AVM çalışanları: “İnsanların uyarıları dikkate alıp buralara hücum etmeyeceğini düşünüyorduk ama öyle olmadı…”   Mevsimlik işçiler Mevsimlik tarım işçileri, ulaşımda ve tarlada çalışırken alınan önlemlerin yetersizliğinden yakınıyor. İşçiler, maske ve dezenfektan sıkıntıları yaşıyor, taşıma araçlarında da üst üste ve ayakta yolculuk yapıyor. İşçilerin sorumlusu “Dayıbaşı” Vedat Akyüz, tarla sahiplerinin servis araçlarında yolcu sayısının yarı yarıya uygulanmasına yönelik kuralına uymadıklarını, itiraz ettiklerini ve maske konusunda da hiçbir desteğin gelmediğini söyledi. Türkiye’nin birçok bölgesinde şu sıralarda soğan, patates hasadı, çapalama, meyve seyreltme işleri sürüyor. Kalkınma Atölyesi’nden Ertan Karabıyık, “Özellikle Adana’dan tarım aracılarından her gün şikâyetler alıyoruz. Mevsimlik gezici tarım işçileri maske, tarla ve bahçeye ulaşım ile dezenfektan konusunda çok büyük sıkıntılar yaşadıklarını dile getiriyorlar. Tarla/bahçe sahipleri, tüccarlar tarla/bahçe ulaşımında tedbirlere uygun seyahat için ortaya çıkan maliyetleri karşılamadıkları, maske temin etmedikleri ve dezenfektan satın alacak yer bulamadıklarını dile getiriyorlar” dedi. Tedbirler nedeniyle tarlaya ulaşım maliyetinin 2-3 kat arttığını dile getiren Karabıyık, “Bu maliyetleri karşılaması gereken çiftçiler, tüccarlar veya firmalar kendi maliyetleri de artacağı için ödemeye yanaşmıyorlar. Bu da hem işçileri hem de tarım aracılarını zor durumda bırakıyor. Yol kontrolünde kişisel mesafeye uyulmadığı için ceza da ödüyorlar. Ayrıca mevsimlik gezici tarım işçilerinin hem ulaşım esnasında hem de tarlada maske kullanmaları gerekiyor. Ancak maske bulunmuyor ve bunun kim tarafından karşılanacağı belli değil. Adana Ovası için en azından günde 100 bine yakın maske ihtiyacı olduğunu sanıyoruz. Ziraat odaları, kamu kurumları, insani yardım kuruluşları, belediyeler, ticaret odaları, firmalar, ihracatçılar bu sürece aktif olarak katılmalı” diye konuştu. AVM emekçileri Koronavirüs salgını nedeniyle 46 gün önce kapılarını kapatan kuaför, berber, güzellik salonları ve alışveriş merkezleri tüm uyarılara karşın ‘normalleşme’ nedeniyle dün itibariyle kapılarını açtı. Günü erken saatlerinden itibaren çok sayıda insan, “Alışveriş yapmak, gezmek için” AVM’lere akın etti. AVM’lere girmek isteyen yurttaşlar, uzun kuyruklar oluşturdu. AVM’lerde, koronavirüste yeni bir dalgaya davetiye çıkaran görüntülere imza atıldı. Çok sayıda yurttaşın maskesini çenesinin altına indirdiği görünürken özellikle giyim mağazalarında, fiziksel mesafe kuralı yok sayıldı. Salgın tehdidi devam ederken bugün ilk mesailerini yapan AVM çalışanları, “İnsanların uyarıları dikkate alıp buralara hücum etmeyeceğini düşünüyorduk ama öyle olmadı” diye konuştu. Uzmanların, “İkinci bir dalgaya yol açabilir” uyarısı yok sayılarak açılan AVM’lerdeki mağaza çalışanları, “Bu kadarını da beklemiyorduk, ürktük” dedi. Kalabalıkta zaman zaman, “Sosyal mesafe” tartışmaları da yaşandı. Mağazalarda ödeme yapmak için kasa sırasında bekleyenler, “Bana çok yaklaştın” diyerek birbirleriyle sözlü kavgaya girişti.  Ankara’da bir alışveriş merkezinde bulunan giyim mağazasında çalışan K.L., yoğunluğun beklediklerinin üzerinde olduğunu söyledi. Mağazalar açılmadan önce taşıdıkları tüm kaygıların, günün ilk saatleri itibarıyla somutlaştığından söz eden K.L., “İnsanlar alışveriş yapmazlarsa başlarına bir şey gelecekmiş gibi davranıyorlardı” diye konuştu. Çalıştığı mağazanın, koronavirüs tedbirleri kapsamında kıyafet denemeyi yasakladığını anlatan K.L, “Israrla kıyafet denemek isteyen insanlar oldu. Bugün öyle şeyler yaşadık ki paraya ihtiyacımız olmasa bırakıp gitmek istedik, çoğu arkadaşım böyle hissetti” ifadelerini kullandı. Bir kozmetik mağazasında çalışan A.S. de AVM’nin özellikle sabah saatlerinde çok yoğun olduğunu ifade etti. İnsanların, “Sabah kalabalık olmaz” düşüncesiyle erkenden AVM’ye geldiğini belirten A.S., “Bizim mağazamız çok yoğun olmadı ama AVM’nin sıradan bir hafta içi gününden neredeyse farkı yoktu” dedi. İnsanların, salgın endişesinden değil de ürün deneyemediği için AVM’yi erken terk ettiğini savunan A.S, “Ürünleri deneyemediği için bize kızan insanlar oldu. Bugünü, çoğu zaman sinirden gözlerimiz dolarak ama işimizi kaybederiz korkusuyla susarak geçirdik” ifadelerini kullandı.  

2 milyon 600 bin kişi sosyal yardım talebinde bulundu İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) İstatistik Ofisi, İBB bünyesinde hayata geçirilen https://sosinc.ibb.gov.tr/ sosyal destek başvuru sayfasına 1 Nisan- 1 Mayıs 2020 tarihleri arasında yapılan başvuruları inceleyerek değerlendirme yaptı.  Araştırmaya göre, sosyal yardım için Nisan ayında 682 bin 697 başvuru yapıldı. Bu sayı, İstanbul’daki yedi haneden birinin başvuruda bulunduğunu ortaya koydu.  Her haneden sadece bir kişinin başvurabildiği sistemde, aileleriyle birlikte 2 milyon 600 bin kişi sosyal yardım talebinde bulundu. “Askıda Fatura” uygulaması Mayıs ayı başında başladığı için bu araştırmada yer almadı. Hanelerin yüzde 43'ü düzenli gelire, yüzde 59.2'si sosyal güvenceye sahip değil.  Başvuranların yüzde 4.9'u başka yerden destek alırken yüzde 23'ü asgari ücretin altında kazanıyor.  En fazla 4 kişilik haneler destek alırken, çocuklu hanelerin oranı, yüzde 78,7. Sosyal destek kapsamına alınan hanelerin yoğunlaştığı ilçelerin başında Esenyurt, Bağcılar, Sultangazi, Küçükçekmece ve Bahçelievler geldi. En az destek alan ilçeler ise Beşiktaş, Kadıköy ve Bakırköy.  Rapordan başlıklar: - İstanbul’da her 7 haneden 1’i İBB’ye Nisan ayında sosyal yardım talebiyle başvuru yaptı. -  İstanbul’da 10 haneden 1’ine İBB’nin sosyal yardımları ulaştırılmaya başlandı, sosyal yardımdan faydalanacak kişi sayısı 2 milyona yaklaştı. -  İstanbul’daki hanelerin %10,6’sı, kişi sayısı olarak ise  %12,7’si sosyal yardım kapsam altında yardımlar almaya başladı. - Başvurular arasında sosyal destek alanların içinde kadınlar daha fazla yer aldı. Sosyal yardım alanların %77’si evli hanelerden oluştu. - Sosyal destek alanların üçte ikisinin 25-44 yaş aralığında olduğu görüldü. - Sosyal destek kapsamına alınanlar arasında mesleğini belirtenler içinde en yüksek orana işçiler, bir mesleği olmayanlar, ev hanımları ve tekstil çalışanları olduğu gözlendi. - Sosyal destek kapsamına alınan haneler arasında en yüksek paya 4 kişilik haneler sahip oldu, hane halkı büyüklüğü 4 kişiyi geçenlerin oranı ise %36,2 olarak kaydedildi. - Sosyal destek kapsamına alınan hanelerde engelli olanların oranı %10,4 olarak belirlendi. - Sosyal destek kapsamındaki hanelerin %78,7’sinde bir veya daha fazla çocuk olduğu gözlendi. - Çocuklu hanelerin %72,4’ünde bir veya daha fazla çocuğun okula gittiği görüldü. -  Sosyal destek kapsamına alınan hanelerin %43’ünün düzenli geliri olmadığı, %23’ünün ise asgari ücret altında gelire sahip olduğu gözlendi. - Sosyal destek kapsamında yer alan hanelerin %4.9’u başka yerden bir maddi sosyal destek aldığını beyan etti. - Sosyal güvencesi olanların oranı %40,8 iken, herhangi bir sosyal güvenlik kurumunda kaydı olmayanların oranı %59,2 olarak gözlendi. - Sosyal destek kapsamına alınan hanelerin yoğunlaştığı ilçelerin başında Esenyurt, Bağcılar, Sultangazi, Küçükçekmece ve Bahçelievler oldu. - İlçedeki hane sayısı içindeki pay açısından ise Sultangazi, Arnavutköy ve Sultanbeyli oldu - En az destek alan ilçeler ise Beşiktaş, Kadıköy ve Bakırköy.  Araştırmanın tamamını içeren PDF dosyasına erişim için linke tıklayın: https://mediabox.ibb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/05/iBB-Sosyal-Yardim-istatistikleri-Nisan-2020.pdf  

Ekonomik kriz hükümeti zorluyor. Enflasyon ve işsizlik artıyor, vergiler ağırlaşıyor! Altından mücevhere, buzdolabından çamaşır makinesine, menteşeden fermuara, klimadan oyun ve müzik aletlerine kadar pek çok ürüne yüzde 30 ek gümrük vergisi getirildi. Eylül ayına kadar yüzde 30 olarak uygulanacak vergi, sonrasında yüzde 25'e düşecek. Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanan ithalat rejimi kararına ek karar ile bazı ürünlere 30 Eylül 2020'ye kadar geçici yüzde 30'a kadar, bu tarihten sonra ise yüzde 25'e kadar değişen oranlarda ek gümrük vergisi uygulanacak.  Hangi ürünlere uygulanacak? Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında bugün "İthalat Rejimi Kararına ilişkin Ek Karar"a göre ek gümrük vergisi uygulanacak bazı mallar şöyle:  "Altından ve kıymetli taşlardan mücevherat, buzdolabı ve derin dondurucular, bulaşık makineleri, çamaşır makineleri, split klimalar, ocak ve yemek pişirme cihazları, su filtreleri, turbo kompresörler, motor parçaları, golf arabası, mensucat açma sarma makineleri, çeşitli el ve ziraat aletler, metalden eşyalar, alçıdan inşaat malzemeleri, ahşap kapı ve pencereler, prefabrik yapılar, demir-çelikten teller, halatlar, kablolar, zincirler, bakırdan teller, kablolar ve halatlar, yer kaplama ve döşemeleri, yapışkan bantlar, kauçuk levhalar, zaman kontrol cihazları, müzik aletleri, oyun aletleri, kayaklar ve spor malzemeleri, kilitler, menteşeler, makaslar, fırçalar, fermuarlar, çakmaklar, hijyenik ürünler, tripodlar vb ile bazı muhtelif ürünler."   

Gençler hasada gidiyor İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in gençlere ve İzmir gönüllülerine yaptığı üreticinin ürününün dalında bırakmama çağrısı yanıt buldu. 432 gönüllü önümüzdeki Pazartesi’den itibaren Kemalpaşa’da başlayacak kiraz hasadına katılacak.  Gençler tarlalarda İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında “Üreticinin ürünü dalında kalmasın” sloganıyla başlattığı meyve hasadına gönüllü destek programına Bizİzmir dijital platformlarından 432 gönüllü başvurdu. İlk hasat 11 Mayıs Pazartesi günü bölgenin en önemli ürünlerinden kirazla Kemalpaşa ilçesinde başlayacak. Gönüllüler, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin desteği ile ilçenin 40 mahallesindeki 150 üreticinin kiraz bahçelerine giderek üreticinin ürününün toplanmasına yardım edecek. Kiraz hasadının ardından ilçede gönüllüler erik ve şeftali de toplayacak. İhtiyaç halinde diğer ilçelerde destek programı devam edecek. Koronaya inat, İmece günleri Program salgın önlemleri kapsamında çocuklara ve yaşlılara uygulanan sokağa çıkma yasağı nedeniyle mevsimlik işçilerin bir kısmının meyve hasadına katılamayacak olması ve bu yüzden işgücü ihtiyacının doğacağı öngörüsüyle başlatılmıştı. “Başka bir tarım mümkün” diyerek yola çıkan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer geçen hafta gençlere ve İzmir gönüllülerine programa katılım çağrısı yapmış, “Bu zor günlerde kadim kültürümüzde yer alan imece ruhunu canlandıralım, üreticinin ürününü dalında bırakmayalım. Siz de el verin hem üreticiyi hem tüketiciyi doyuralım” demişti.  Başvurular Bizİzmir dijital platformlarından devam ediyor Program kapsamında hasada destek olmaya gönüllü 20-35 yaş arasındaki gençler Bizİzmir dijital platformlarının ana sayfasından “Katıl” yazısına, açılan sayfada da “Gönüllülük” başlığına tıklayarak üye olabiliyor ve “Gönüllü Formu”nu doldurabiliyor. Sağlık problemi olmayan ve arazi koşullarında çalışabilecek adayların kabul süreci kendilerine gönderilen hasat eğitim videosunu izledikten sonra “İzledim” onayıyla birlikte tamamlanıyor. Hijyen setleri, öğle yemekleri ve ulaşım Büyükşehir’den Gönüllüler 11 Mayıs-10 Haziran tarihlerinde 07.30-17.00 saatleri arasında üreticilerle meyve bahçelerinde olacak. Gönüllülerin çalışma programları kendilerine SMS olarak gönderilecek. Maske, eldiven ve dezenfektan olmak üzere günlük hijyen setleri, ulaşım ve öğle yemekleri İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından sağlanacak. Haftalık hasat desteğine küçük bir teşekkür olarak gönüllülerin İzmirim kartlarına günlük 5 biniş bedeli olmak üzere haftalık 35 biniş bedeli yüklenecek ve her hafta kendilerine gıda paketi hediye edilecek. Telefonla gönüllü desteği talebi Gönüllü desteği talep eden Kemalpaşa’daki kiraz üreticileri ise taleplerini mesai saatleri içinde 0 232 293 35 55 numaralı telefon üzerinden Büyükşehir Belediyesi’ne iletebiliyor.  Kaynak: izgazete.net