Cumhuriyet

Karadeniz’de ABD ve NATO güçleriyle Rusya arasında silahlı çatışmaya gidebilecek gelişmeler oluyor.

Rusya - Ukrayna arasındaki savaş, Karadeniz’in stratejik önemini artırdı. Önce Kırım sonra Ukrayna’nın doğusundaki Kırım’a komşu bölgenin Rusya tarafından ele geçirilmesi, kuşkusuz bu “stratejik önem” yargısını güçlendiriyor.

ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken geçen hafta senatoda yaptığı konuşmada, ABD’nin Karadeniz için “yeni politikalar” oluşturma aşamasında olduğunu belirtti.

Yeni politikalar planlaması bir yana son 15 gün içinde Karadeniz’de ciddi sürtüşmeler ortaya çıktı. Konu özetle şöyledir:

1- 14 Mart’ta, ABD’ye ait MQ-9 adı verilen insansız hava aracı Karadeniz’de Rusya’nın zorlamasıyla düşürüldü.

Politico’ya konuşan CHP Genel Başkan Yardımcısı Ünal Çeviköz, iktidar olduklarında nasıl bir dış politika uygulayacaklarını anlatmış. AB’den İsveç-Finlandiya’nın NATO üyeliğine kadar bir dizi dış politika konusunda, özetle AKP iktidarından daha Batıcı bir çizgi izleyeceklerini ortaya koymuş.

Fakat tüm bu sözlerinin içinde asıl vahim olanı şu: “Rusya ile yaptığımız görüşmelerde kesinlikle eşitler arasında bir ilişki arayacağız, ancak Rusya’ya Türkiye’nin NATO üyesi olduğunu da hatırlatacağız.”

Rusya’ya karşı NATO’culuk yapmanın başından her türlü eşitler arası ilişki kurma olanaklarını yok edeceği gerçeği bir yana, bu söz hem Türkiye’nin hem de dünyanın gerçeklerinden kopukluğa işaret ediyor.

“Teröristlerin Mersin’deki saldırıyı Suriye’de organize ettiği bilgisine sahibiz” demiş Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar (AA, 28.9.2022).

Ne yanlış bir saptama!

Kastınız o olmasa bile, “Suriye’de organize edildi” sözü, Suriye devletinin de rolü, bilgisi, onayı olduğuna işaret eder zira...

Tersine doğru saptama şudur: Teröristlerin Mersin’deki saldırıyı Amerikan Koridoru’nda organize ettiği...

KAPININ ARALANMASINDAN KİM RAHATSIZ?

Mersin’deki terör saldırısı çeşitli boyutlarıyla tartışılıyor: PKK’nin uzun sürenin ardından neden şimdi bir terör saldırısı yaptığı sorgulanıyor. HDP davasından seçim sürecinde HDP’lilerin oyunu hangi adrese kullanacağına dair pek çok boyut üzerinde duruluyor.

Suriye’de mevcut durumun sürdürülebilmesi artık mümkün değildi. Görünen o ki AKP de yolun sonuna gelindiğinin bilincine vardı. Bir çıkış yolu aradığı anlaşılıyor. Kesin kararlı mı, değil mi? Bilinmiyor...

Çözüm arayışının iki temel sebebi var: İç ve dış dinamiklerdeki gelişmeler.

İlki hepimizin malumu. Ekonomik kriz ve sığınmacı karşıtlığının giderek yükseliyor olması. Azımsanmayacak bir kesimde ulusal kimliğin tehlikede olduğu, demografik yapının adeta ithal insanlarla dönüştürülmeye çalışıldığı kanaatinin genel kabul görmesi...

Halkta oluşan duyarlılığı siyasi bir programa dönüştüren Zafer Partisi’nin anketlerde kendine yer edinmesi tesadüf değil. Bu gelişmeler herkesi yeniden konumlanmaya sevk etti. Cumhur İttifakı’ndaki arayışın bir yanında bu olgu var.

Siyasal, toplumsal ve ekonomik gelişmeler, bütünlük içerirler. Aralarındaki etkileşim güçlüdür. Birbirinden etkilenir, birbirini tetiklerler. Sebeplerini ve sonuçlarını, birlikte, bütüncül bir bakış açısıyla yorumlamak gerekir. Bu durum, dış politikaya da yansır elbette. İttifaklar kurulur, ittifaklar yıkılır. İhtiyaçlar değişince, ittifaklar da değişir. Her ittifak, karşısında bir başka ittifakın doğmasına neden olur.